Podróż przez powięź czyli o technice FDM

Boli okropnie, ale jest naprawdę skuteczna. Potrafi postawić na nogi sportowca przed zawodami, który uległ kontuzji, maratończyka w trakcie biegu a bolą go piszczele, każdego, kto potrzebuje szybkiej i skutecznej interwencji. Czym jest technika FDM (Fascial Distortion Model) i dlaczego jest tak skuteczna?

Ostatnia deska ratunku czyli FDM

FDM (Fascial Distortion Model) jest obecnie jedną z najbardziej skutecznych terapii manualnych zwalczających ból. Wykorzystując mowę ciała (gestykulację) oraz sposób w jaki pacjent go opisuje, terapeuta jest w stanie natychmiast zastosować dopasowaną formę terapii manualnej, przynoszącą w większości przypadków natychmiastową poprawę. Diagnostyka przy stosowaniu tej techniki opiera się na szczegółowym wywiadzie z pacjentem, badaniu palpacyjnym i próbach ruchomości tkanek. Każda dystorsja ma swoją charakterystykę, bierze się pod uwagę jakość bólu, reakcję na wcześniejsze terapie i proces gojenia. Przeciwwskazaniem do terapii FDM jest tętniak, otwarte rany, choroby centralnego układu nerwowego i ostre stany zapalne.

FDM i powięź

FDM sprawdza się w terapii chronicznego bólu opornego na inne terapie. To działanie na powięź za pomocą mocnego ucisku i przesuwania tkanek. Zakłada, że każdy uraz w organizmie, np. przeciążenie mięśni czy skręcenie stawu skokowego powoduje uszkodzenie i sklejenie powięzi, która ulega zmianom kształtu, co jest przyczyną bólu i utraty funkcji. Naprawienie powięzi dzięki manualnym technikom prowadzi do poprawy funkcji i obniżenia bólu. Powięź podczas urazu ulega rozmaitym odkształceniom – rozerwaniom, zgrubieniom, zgnieceniom i rozciągnięciom. Ponieważ jest to struktura mocno unerwiona, kiedy doznaje urazu – po prostu naprawdę boli. Uszkodzona traci swoją elastyczność i zdolność ślizgu, co skutkuje na przykład zaburzeniami ruchomości w stawie.

Kiedy stosować FDM?

FDM jest bolesną techniką, ale daje zaskakująco szybkie rezultaty, zwłaszcza w  urazach, ostrych bólach spowodowanych skręceniami i zwichnięciami stawów, urazach sportowych – łokieć tenisisty, shin splints, urazy stawu kolanowego i barkowego. W bólach pleców, ramion i karku, ograniczeniach ruchomości i objawiach neurologicznych, takich jak drętwienie, mrowienie, uczucie osłabienia i niestabilności w stawie. FDM sprawdza się najlepiej przy bólach występujących w obrębie układu ruchu, zwłaszcza przy urazach – skręceniach, uderzeniach, naciągnięciach (na przykład podczas spaceru z psem), przy upadkach ale również przy dolegliwościach układu trzewnego. Sprawdza się w terapii chronicznego bólu opornego na inne terapie. Technika FDM daje naprawdę ogromne efekty, gdyż bardzo efektywnie znosi ból i daje organizmowi możliwość wygojenia się urazu.

FDM słucha pacjenta

Celem każdej interwencji według Fascial Distortion Model jest anatomiczna korekcja powięzi. Jeżeli dystorsja powięzi zostaje skorygowana, można liczyć na natychmiastową poprawę wytrzymałości, ruchomości i/lub na redukcje bólu. Leczenie tą metodą trwa krótko, zatem czas rekonwalescencji zapewnia szybki powrót do poprzedniej aktywności fizycznej.

Prawdziwa sztuka pracy metodą FDM nie ukrywa się za skomplikowanymi chwytami i technikami – polega na umiejętności słuchania i obserwowania pacjenta.”  Zastosowanie „prostych” technik z zakresu FDM, prowadzi często już po pierwszym zabiegu do znacznej lub całkowitej poprawy objawów występujących u pacjenta.

FDM i dysfunkcje powięzi

FDM nie istnieje bez powięzi. Technika ta składa się z sześciu dystorsji powięziowych opartych na specyficznych objawach i typowej gestykulacji pacjenta. Powięź jest narządem czucia i koreluje z większością problemów pacjenta, jest kluczem dla diagnozy i leczenia. Wszelkie deformacje powięzi w technice FDM mogą być odwracalne. Technika ta pozwala prognozować i jest oparta na naukowych dowodach. Postępowanie terapeutyczne polega na uwolnieniu blokad powięziowych w skórze – może być to wykonane za pomocą technik manualnych lub specjalnych środków pomocniczych. Istotne w technice tej jest rozróżnienie rodzajów powięzi. Pęczki powięzi chronią stawy, tułów, kończyny, naczynia krwionośne oraz tkanki przed działaniem sił prostopadłych. Powięź gładka stanowi rodzaj kołdry dla stawów, brzucha, itp., tworzy nie dające się zwinąć płaszczyzny tkankowe i zapewnia im elastyczność.

Powięź pofałdowana to torebki, przegrody międzymięśniowe, chroniąc stawy przed siłami rozciągającymi i ściskającymi. Powięź spleciona otacza całe fragmenty kończyn, tułowia, naczyń krwionośnych i organów. Chroni tkanki niestawowe przed siłami rozciągającymi i ściskającymi.

W powięzi istotne są rozmaite jej zaburzenia, takie jak  np. Triggerband (TG), Folding Distortion (FD), Continuum Distortion (CD). Wszystkie te techniki odnoszą się do rozciągania włókien kolagenowych skóry w uporządkowany sposób, podobnie jak odsunięcie skóry od tkanki podskórnej.

Triggerband to anatomiczny uraz pęczków powięzi, włókna są poskręcane, rozdzielone, porwane lub pomarszczone. Dystorsje tego typu mogą powodować opuchliznę nad miejscem objętym dystorsją oraz brak odżywiania tkanek pd nim. Objawami Triggerband (TB) jest palący, ciągnący ból, utrata ruchomości, siły i koordynacji, bóle w nocy i poranne. Leczenie jest bolesne, bo istotny tu jest nacisk na tkankę i leczenie całej ścieżki bólu.

Continuum distortion (CD) powstaje gwałtownie na skutek działania siły zewnętrznej lub zmiany w powięziowym układzie transportu płynów. Charakteryzuje się brakiem zrostów, ma obniżoną możliwość gojenia, bo zaburzenie związane z niewłaściwym przebiegiem kolagenu i elastyny utrzymuje się długo. Objawami dystorsji jest punktowy ból, utrata siły i koordynacji, ruchomości w jednym, wyraźnym kierunku, możliwy jest również obrzęk. Terapia FDM jest bolesna, ale po kilkunastu sekundach nocycepcja słabnie i następuje gwałtowne obniżenie bólu.

Cylinder Dystortion (CyD) to poskręcane zwoje powięzi, które powodują patologiczne ograniczenia ruchomości, działając jak opaska zaciskowa wokół mięśni i innych tkanek, mająca różne formy i uwarunkowania. Cylinder Dystortion daje rozmaite symptomy, zazwyczaj pacjent skarży się na ból dający efekt opaski uciskowej, który jest odczuwalny głęboko w tkance, o bardzo dużym nasileniu. Towarzyszą mu często objawy neurologiczne, takie jak swędzenie czy drętwienie. Istotne jest rozdzielenie splątań i odpowiedni masaż.

Fiksacja Tektoniczna (Tectonic Fixation TF) – patologia opiera się na sklejaniu powierzchni stawowych i na utracie mazi stawowej. Gładka powięź traci zdolność do ślizgu, następuje zgęstnienie oraz zmniejszenie ilości mazi stawowej, problemy z transportem mazi pomiędzy strukturami. Powstaje utrata ruchomości, sztywność, uczucie sklejenia i małego nawilżenia w stawie. Techniki moblilizacyjne powinny być wykonywane w warunkach kompresji stawu, aby uaktywnić w ten sposób resztki zestalonej, starej mazi stawowej. Najpierw jest odtwarzana i poprawiana ruchomość stawu, wtórnie zwiększana zaś produkcja mazi stawowej.

Postępowanie według modelu dystorsji powięzi jest zawsze indywidualnie dopasowane do potrzeb pacjenta. Dolegliwości w modelu dystorsji powięzi u różnych pacjentów są naprawdę różne.

Zasadniczo wszystkie rodzaje dystorsji powięzi uważane są za odwracalne i po zakończeniu terapii przestają istnieć. To, czy postępowanie terapeuty było skuteczne, zależy od oceny pacjenta. To pacjent prowadzi terapię, a terapeuta podąża za jego wskazówkami, co powoduje, że postępowanie według modelu dystorsji powięzi jest całkowicie bezpieczne.

Źródło:

T.Liem, T.K.Dobler, „Techniki osteopatyczne”, tom. 2, wyd. Elsevier 2010