Mięsień piersiowy większy – diagnostyczny koń trojański

Mięsień piersiowy większy jest jednym z największych struktur ludzkiego ciała. Rozpościerając się wachlarzowatym kształtem pomiędzy obojczykiem, mostkiem żebrami a kością ramienną pełni ważną funkcję ruchową. Jest pomocniczym mięśniem oddechowym oraz „ochraniaczem” dla położonych głębiej narządów wewnętrznych. W normalnych warunkach z jego posiadania płyną same korzyści, jednak kiedy na skutek pewnych zdarzeń wzmożone zostanie jego napięcie – ból nie będzie jedynym objawem, który zaniepokoi właściciela.

Mięsień piersiowy większy i jego anatomia

Anatomia staje się ciekawsza, jeśli pomyślimy o niej mniej sztampowo, niż dotychczas. Nauka przyczepów ścięgnistych jest ważna, jednak ciekawsze bywa przypatrzenie się unaczynieniu i unerwieniu danego mięśnia. Przy zachowanej ciągłości – to właśnie z tych układów płyną źródła problemów, z którymi często mamy do czynienia w gabinetach fizjoterapii.

Unerwienie mięśnia piersiowego większego pochodzi ze splotu ramiennego (C4-Th1) i nerwów piersiowego przyśrodkowego i bocznego. Jego unaczynienie – z tętnicy piersiowo – barkowej oraz piersiowej bocznej (obie pochodzące z tętnicy pachowej). Drenaż żylny odbywa się przez żyłę piersiową, uchodzącą do żyły podobojczykowej. Przez znajomość kilku dodatkowych faktów o mięśniu piersiowym większym – znacznie poszerza się pole diagnostycze tego regionu. Problemy z jego funkcją, siłą, masą, napięciem – mogą zatem pochodzić z nieprawidłowego funkcjonowania jednego lub wielu układów.

Przyczyną dysfunkcji i bólu w okolicy mięśnia piersiowego większego może być:

• nieprawidłowa postawa ciała (plecy okrągłe w chorobie Scheuermanna czy ZZSK),
• dyskopatia kręgosłupa szyjnego na poziomie splotu ramiennego,
• protrakcja głowy i barków,
• przebyte urazy, np. złamanie obojczyka, żeber,
• rodzaj wykonywanej pracy, np. zawody związane z długotrwałym wystawieniem ramion do przodu lub nad głowę (kierowcy, mechanicy, chirurdzy, fizjoterapeuci, osteopaci, perkusiści, piekarze).

Większość przyczyn zaburzeń napięciowych w obrębie mięśnia piersiowego większego jest związanych z zaburzeniem jego unaczynienia, drenażu i unerwienia przez długotrwałe utrzymywanie niekorzystnej pozycji. Często u podłoża problemów leżą także urazy i zmiany anatomiczne (np. źle zrośnięty obojczyk czy naciągnięcie, naderwanie lub zerwanie samego mięśnia) – zdarza się to jednak dużo rzadziej.

Objawy bólowe mięśnia piersiowego większego 

Na skutek długotrwałego, nieprawidłowego doprowadzenia substancji odżywczych lub przestymulowania mięśnia – w jego strukturze dochodzi do powstawania mięśniowo-powięziowych punktów spustowych, które często skutkują bólem przeniesionym. Bywa, że objawy bólowe pozornie nie są związane z napięciem mięśniowym, dlatego osoby zanim trafią do gabinetu fizjoterapeuty, spotykają na swojej drodze specjalistów z dziedziny kardiologii i neurologii – bóle przeniesione z mięśnia piersiowego mogą być na tyle intensywne i tak umiejscowione, że przypominają zawał serca. Innymi objawami bólowymi mogą być:

• bóle przedniej strony klatki piersiowej i ramienia,
• wrażliwe na dotyk brodawki sutkowe i ból piersi u kobiet,
• ból w okolicy nadkłykcia przyśrodkowego (podobny jak w przypadku łokcia golfisty),
• nierówne bicie serca, tachykardia,
• problemy oddechowe (często uniemożliwiony jest głęboki wdech ze względu na ból),
• bóle nadgarstka, dłoni.

Obszary przeniesienia bólu z mięśnia piersiowego większego

Terapia bólu przeniesionego z mięśnia piersiowego

Ból przeniesiony mięśnia piersiowego większego może mieć bardzo silne natężenie, dlatego metody uwalniania punktów spustowych są dużą nadzieją na powrót to normalnej, codziennej aktywności bez bólu. Terapia może odbywać się na różne sposoby, jednak najskuteczniejszą metodą walki z bólem wydaje się być suche igłowanie – działające szybko i w porównaniu do technik inhibicji lub masażu głębokiego – jest raczej bezbolesne. Przy wykonywaniu suchego igłowania w obrębie mięśnia piersiowego większego należy jednak zachować szczególną uwagę ze względu na bliskie sąsiedztwo opłucnej i płuc.

Terapia bólu przeniesionego z mięśnia piersiowego wymaga jednak sporej dawki rozwagi i pokory. Jeśli ból uzależniony jest od obciążenia fizycznego – wymaga konsultacji internistycznej w celu wyeliminowania poważnych patologii. Jeśli nie ma przeciwwskazań – terapia mięśnia piersiowego większego może przynieść naprawdę spektakularne efekty.

Bibliografia:

1. Heidi Tanno-Rast „Mięśniowo-powięziowe punkty spustowe. Diagnostyka, terapia, działanie” Wyd Edra Urban & Partner 2014
2. Janet G. Travell, David G. Simons “Travell & Simons’ Myofascial Pain and Dysfunction: The Trigger Point Manual” wyd. LWW 1998
3. Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka. Wyd. XIII. T. I. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2016, s. 678. ISBN 978-83-200-4733-2.