Czy jedzenie pomaga w leczeniu pacjentów onkologicznych?
W temacie żywienia pacjentów onkologicznych narosło wiele mitów – co jeść ? Czego nie jeść? Nawet powstał termin – dieta antyrakowa. W poniższym artykule chciałabym skupić się na żywieniu kobiet po mastektomii.
Problemy żywieniowe u pacjentek po mastektomii
Przy komponowaniu diety po usunięciu piersi, w sposób szczególny należy wziąć pod uwagę to czy w trakcie leczenia stosowano chemioterapię – wpływa to na komponowanie diety na wielu płaszczyznach. Najczęstsze objawy u chorych po/w trakcie chemioterapii:
- Nudności i wymioty – zmiany do diety należy wprowadzać powoli (bez gwałtownych zmian), nowe smaki mogą nasilać nieprzyjemne dolegliwości. Posiłki lepiej spożywać zimne lub letnie – nie mają tak intensywnego zapachu jak potrawy gorące. Konsystencja płynna, półpłynna lub papkowata będzie łatwiejsza do konsumpcji. Niewielkie porcje nie będą obciążały nadmiernie przewodu pokarmowego.
- Zmiana smaku – dotychczas lubiane potrawy mogą nie smakować, może pojawić się metaliczny posmak w ustach. Warto wtedy dopasować potrawy do aktualnych preferencji smakowych chorego, jednak pamiętając o zachowaniu wszystkich walorów odżywczych diety.
- Suchość i bolesność w jamie ustnej – posiłki nie powinny zawierać produktów twardych, trudnych do pogryzienia, w dużych kawałkach, suchych. Warto zaopatrzyć się w słomkę – wtedy pokarm trafia szybko do gardła omijając jamę ustną. Jeżeli chory nie chce spożywać posiłków w ten sposób to warto dodawać sosy do pokarmów suchych, spożywać posiłki chłodne/letnie, warzywa spożywać w formie purée, można przygotowywać smothies warzywne/warzywno-owocowe/owocowe według upodobań chorego.
- Zaparcia – przede wszystkim należy pamiętać o odpowiednim spożyciu płynów: wody czy kompotów (szczególnie kompot śliwkowy będzie dobrze wpływał na perystaltykę jelit). Oprócz tego dieta powinna zawierać błonnik, czyli: warzywa, owoce, otręby, płatki owsiane, jaglane (lub innego typu), produkty pełnoziarniste (chleb, makaron, kasze, mąki).
- Osłabienie organizmu – należy pamiętać o prawidłowym bilansowaniu diety z uwzględnieniem wszystkich witamin i składników mineralnych. Nie powinno to być żywienie monotonne, oparte tylko na kilku składnikach – bo wtedy osłabienie będzie się pogłębiać i może również wpływać na stan psychiczny chorego.
- Nadwaga/niedowaga – należy przestrzegać odpowiedniej kaloryczności posiłków. W przypadku nadwagi dieta zalecam redukcję wagi – niestety nadmiar tkanki tłuszczowej stanowi ryzyko nawrotu nowotworu piersi. W przypadku niedowagi istnieje ryzyko niedożywienia, więc można zwiększyć kaloryczność posiłków dążąc do prawidłowej wagi.
Profilaktyka chorób nowotworowych
W profilaktyce wznowienia choroby nowotworowej prawidłowe proporcje makroskładników są odrobinę zmienione w porównaniu do diety osoby zdrowej:
- białko stanowi 15-20% energii z diety – spożywamy chudy nabiał, chude mięso, jajka oraz roślinne źródła białka typu: ciecierzyca, soczewica, fasola.
- węglowodany stanowią 55-60% energii z diety – w diecie skupiamy się na węglowodanach złożonych jednocześnie wykluczając cukry proste. Zalecam ze szczególna uwagą czytać etykiety kupowanych produktów bo zdarza się, że nawet do jogurtu naturalnego dosypywany jest cukier. Oczywiście pokarmy naturalnie zawierające cukry – owoce – powinny być składnikiem prawidłowo zbilansowanej diety bez obawy o stan zdrowia.
- tłuszcze stanowią 20-25% energii z diety – zawartość tłuszczu jest obniżona, ponieważ jego nadmiar zwiększa poziom estrogenów i zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi. Należy z diety wykluczyć tłuszcze trans (margaryny, ciastka, chipsy, wyroby cukiernicze itp.) i ograniczyć tłuszcze zwierzęce (spożywamy chude mięso i nabiał).
Podsumowując temat żywienia chorych onkologicznych to przede wszystkim należy uwzględnić wskazówki lekarza prowadzącego i stan fizyczny oraz psychiczny pacjenta. Nie należy ulegać modnym „dietom antyrakowym” czy „kuracjom antyrakowym” bo w wielu przypadkach może ona znacznie pogorszyć stan pacjenta. Artykuł został przygotowany na podstawie oficjalnych wytycznych odnośnie żywienia osób po mastektomii oraz wskazówek osób chorych.
Więcej materiałów:
- https://amazonki.net/artykuly/kategoria/20/odzywianie-srodowisko
- https://www.onkologia.bialystok.pl/userfiles/file/dla_pacjenta/Samoopieka/F10_Wskazowki_po_mastektomii.pdf
- https://www.onkol.kielce.pl/sites/default/files/pliki-pdf/poradnik_dla_kobiet_po_leczeniu_raka_piersi.pdf
- https://ncez.pl/choroba-a-dieta/nowotwory/oleje-roslinne-w-diecie-pacjenta-z-choroba-nowotworowa
- https://ncez.pl/choroba-a-dieta/nowotwory/zalecenia-i-przeciwwskazania-dietetyczne-w-chorobach-nowotworowych#
Publikowane w niniejszym portalu treści o charakterze medycznym mają cel wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Nie mogą w jakikolwiek sposób zastąpić wizyty u lekarza, lekarskiej porady, zaleceń lekarza, czy też postawionej przez lekarza diagnozy.
Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.
Dla mnie największym problemem byłą drastyczna zmiana smaku co wiązało się z brakiem apetytu bo już nic nie smakowało tak jak wcześniej.
Dzień dobry,
Niestety zmiana smaku jest bardzo uciążliwa, ale w pewnym momencie wszystko wróci do normy. Pozdrawiam 🙂