Osteopatyczne podejście do zmian zwyrodnieniowych

Zmiany zwyrodnieniowe stawów – czym są?

Zmiany zwyrodnieniowe stawów to jedna z najczęstszych przyczyn zmniejszonej sprawności fizycznej w wieku średnim i podeszłym. W zależności od miejsca, w którym się pojawiają mogą ograniczać codzienne funkcjonowanie w stopniu bardzo niewielkim lub bardzo dużym w przypadku występowania np. w stawach biodrowych czy kolanowych.

Wg aktualnych statystyk, aż 16% kobiet i 10% mężczyzn powyżej 60 roku życia cierpi na ból związany ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów kolanowych. Jest to ogromna liczba osób, które codziennie zmagają się z dolegliwościami bólowymi – z dnia na dzień coraz mocniej ograniczających ich normalne funkcjonowanie.

Przyczyny powstawania zmian zwyrodnieniowych stawów: 

Klasyczna medycyna upatruje się przyczyn powstawania zmian zwyrodnieniowych najczęściej w zbyt dużym obciążeniu, długotrwałym przeciążenia stawów na skutek:

• Otyłości,
• Zbyt intensywnej pracy fizycznej
• Zbyt małej aktywności ruchowej
• Wiotkości mięśni
• Hipermobilności stawów
• Bycia kobietą… (to tylko statystyki!)

Zgoda, wszystkie te czynniki mogą być potencjalna przyczyną powstawania zmian, reakcji ciała na złe warunki bytowania stawu i chęci jego przebudowy, nieudolnej ale jednak przebudowy i dostosowania struktury do warunków środowiska. I tu zaczynamy schody i wchodzimy na temat bardzo obszerny, który postaram się zamknąć w kilku zdaniach.

Spacer brzegiem wulkanu

Środowisko stawu – czyli jego unaczynienie tętnicze i żylne, odżywienie, pH, funkcjonowanie torebki stawowej i ilość mazi, temperatura. To czynniki, które tak samo jak na całe nasze ciało, wpływają na funkcjonowanie naszych stawów.
Wyobraźmy sobie spacer w parku – świeże powietrze strumień czystej wody i śpiewające ptaki – ten stan towarzyszy naszym stawom (skupmy się na kolanach) kiedy są zadbane, ruszają się a do ich naczyń wpływa krew o prawidłowej temperaturze, napełnioną minerałami ze zdrowego pożywienia. Środowisko stawów osoby otyłej, palącej i nieaktywnej przypomina raczej spacer po brzegu aktywnego wulkanu.
Co w takim razie jest bezpośrednią przyczyną powstawania zmian zwyrodnieniowych? Wg różnych źródeł to krążenie żylne … i nieprawidłowy odpływ krwi żylnej właśnie ze stawów kolanowych. Skutkuje to zmianą środowiska oraz:

• Zastojami zmetabolizowanej krwi
• Obniżeniem pH
• Zaburzeniami ożywienia stawu na skutek braku świeżych składników odżywczych
• Wzmożonym, obronnym napięciem mięśniowym
• …

Wszystkie te zmiany powodują, że staw nieudolnie próbuje stworzyć nowe warunki i
wzmacniać swoją strukturę aby nie rozlecieć się na kawałki. Powstają osteofity, stan zapalny
(który ma za zadanie naprawiać! Nie niszczyć!) i po wielu latach nieleczenia potężne zmiany
zwyrodnieniowe, które znacznie ograniczają ruch i powodują ogromny ból.

Krążenie żylne kluczem do zdrowych stawów

Kwestie zaburzeń krążenia żylnego w kończynach dolnych da się wytłumaczyć bardzo logicznie. W przypadku zaburzeń krążenia wrotnego (które może dotyczyć osób otyłych oraz wszystkich nie dbających o szeroko rozumiany zdrowy styl życia) bardzo często dochodzi do powstania nadciśnienia w żyłach odprowadzających krew z jelit. Kiedy krążenie wrotne nie jest w stanie przerobić ogromnej ilości krwi docierającej do wątroby na skutek wytężonej pracy jelit, wytwarzana jest anastomoza (czyli krążenie oboczne), dzięki której krew jelitowa wpływa bezpośrednio do żyły głównej dolnej zamiast dotrzeć do wątroby. Powoduje to wzrost ciśnienia w naczyniach żylnych kończyn dolnych – funkcja żyły głównej dolnej ma swoje granice. Powstają żylaki, popękane naczynia, zastoje żylne, uczucie ciężkich nóg i w długofalowej konsekwencji nieleczenia i zmian biochemicznych – zmiany zwyrodnieniowe kolan!

Propozycja leczenia zmian zwyrodnieniowych kolan 

Profilaktyka zmian zwyrodnieniowych kolan musi zostać rozpoczęta bardzo wcześnie, już w wieku młodzieńczym. Zawiera ona w sobie zdrową, lekkostrawną dietę bogatą w warzywa i owoce oraz ruch, ruch i jeszcze raz ruch.

W przypadku już występujących zmian możemy zmniejszać dolegliwości bólowe oraz
spowolnić proces ich narastania przez następujące czynności:

• Zadbanie o prawidłowe, zbilansowane odżywianie, które odciąży jelita, żołądek oraz
  wątrobę i usprawni krążenie wrotne
• Aktywny tryb życia (w miarę aktualnych możliwości!) – spacery, jazda na rowerze, pływanie, ćwiczenia w wodzie w zorganizowanych grupach – czyli wszystko co usprawni sile, elastyczność i krążenie w stawach i kończynach dolnych
• Zabiegi fizjoterapeutyczne/osteopatyczne:

• • Terapia wisceralna (techniki ogólnych manewrów brzusznych, pompażu wątrobowego, terapia zastawki krętniczo-kątniczej oraz esicy i odbytnicy
  • Suche igłowanie punktów spustowych, powodujących dolegliwości bólowe kolan (m. czworogłowy uda, krawiecki)
  • Techniki MET, PIR dla mięśnia czworogłowego oraz grupy kulszowogoleniowej
  • Mobilizacje stawu kolanowego, biodrowego, skokowego
  • Techniki normalizujące pracę przepony i ćwiczenia oddechowe, relaksacyjne.

Co ma wpływ na powstawanie zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych?

Ostatnie doniesienia naukowe wykazały, że bardzo duży wpływ na powstawanie zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych ma ubytek bakterii jelitowych że szczepu lactobacillus casei a ich suplementacja zmniejsza tempo powstawania nowych zmian i intensywności stanu zapalnego stawów. Długą suplementacja probiotykami tego szczepu, pijąc kefiry, maślanki, jogurty i kiszona kapustę, jesteśmy w stanie wpłynąć korzystnie na ilość bakterii Lacidobacillus i zmniejszyć dolegliwości bólowe stawów w przypadku artrozy.

Podsumowując można powiedzieć ze gonartroza jest arcyciekawym i złożonym schorzeniem, z którym DA SIĘ walczyć metodami zachowawczymi. Cierpliwość, terapia, dieta i ćwiczenia są w stanie skutecznie uchronić wielu pacjentów przed zabiegiem endoprotezoplastyki stawu kolanowego lub znacznie go opóźni i zwiększyć komfort życia pacjenta.

Bibliografia:

1. Brignardello-Petersen, R., Guyatt, G., Buchbinder, R., Poolman, R., Schandelmaier, S., Chang, Y., Sadeghirad, B., Evaniew, N. and Vandvik, P. (2017). Knee arthroscopy versus conservative management in patients with degenerative knee disease: a systematic review. BMJ Open, 7(5), p.e016114.
2. Brinkman, J., Rutten, B. and van Heerwaarden, R. (2017). Total Knee Arthroplasty in Combination with Osteotomies around the Knee. The Journal of Knee Surgery, 30(08), pp.774-783.
3. Huang, D., Liu, Y., Liang, L., Lin, X., Song, T., Zhuang, Z., Wang, S., Bao, H., Wang, L., Zhang, X., Cheng, Z., Duan, B., Qiu, W., Xiong, Y. and Liu, J. (2018). The Diagnosis and Therapy of Degenerative Knee Joint Disease: Expert Consensus from the Chinese Pain Medicine Panel. Pain Research and Management, 2018, pp.1-14.
4. Lei, M., Guo, C., Wang, D., Zhang, C. and Hua, L. (2017). The effect of probiotic Lactobacillus casei Shirota on knee osteoarthritis: a randomised double-blind, placebo-controlled clinical trial. Beneficial Microbes, 8(5), pp.697-703.
5. Mora, J., Przkora, R. and Cruz-Almeida, Y. (2018). Knee osteoarthritis: pathophysiology and current treatment modalities. Journal of Pain Research, Volume 11, pp.2189-2196.
6. Quintana, J., Escobar, A., Arostegui, I., Bilbao, A., Azkarate, J., Goenaga, J. and Arenaza, J. (2006). Health-Related Quality of Life and Appropriateness of Knee or Hip Joint Replacement. Archives of Internal Medicine, 166(2), p.220.
7. Schott, E., Farnsworth, C., Grier, A., Lillis, J., Soniwala, S., Dadourian, G., Bell, R., Doolittle, M., Villani, D., Awad, H., Ketz, J., Kamal, F., Ackert-Bicknell, C., Ashton, J., Gill, S., Mooney, R. and Zuscik, M. (2018). Targeting the gut microbiome to treat the osteoarthritis of obesity. JCI Insight, 3(8).
8. Siemieniuk, R., Harris, I., Agoritsas, T., Poolman, R., Brignardello-Petersen, R., Van de Velde, S., Buchbinder, R., Englund, M., Lytvyn, L., Quinlan, C., Helsingen, L., Knutsen, G., Olsen, N., Macdonald, H., Hailey, L., Wilson, H., Lydiatt, A. and Kristiansen, A. (2018). Arthroscopic surgery for degenerative knee arthritis and meniscal tears: a clinical practice guideline. British Journal of Sports Medicine, 52(5), pp.313-313.