Zapalenie kaletki maziowej

Kaletka maziowa – niedoceniony przyjaciel

Zapalenie kaletki maziowej – z tym rozpoznaniem pacjenci trafiają do gabinetów fizjoterapeutycznych bardzo często. „Brzmi to strasznie, co to jest ta kaletka? Będą mi to wycinać czy co?” Nic nie będą wycinać! Zapraszam na wywód o kaletce maziowej, która naszym przyjacielem jest i niech jak najdłużej siedzi sobie tam gdzie została wstawiona.
Życie na ziemii bez kaletek maziowych nie wyglądałoby kolorowo. Posiadają je ludzie i zwierzęta, są stworzone po to aby chronić stawy i mięśnie przez wzajemną destrukcją. Kaletka to rodzaj wytworu błony maziowej, który przypomina kształt worka lub pęcherzyka i znajduje się na przejściach pomiędzy ścięgnami a kością. Jest wypełniona mazią stawową, chroni stawy przed wstrząsami oraz zapobiega powstawaniu tarcia umożliwiając swobodny i płynny ruch. Gdyby nie kaletki producenci Ibuprofenu byliby największą potęgą handlową na świecie – ból i stan zapalny towarzyszyłby każdemu w każdej chwili jego życia. Czasem jednak na skutek pewnych mechanizmów kaletka może dać osobie znać i wtedy, możemy mieć do czynienia z zapaleniem kaletki (ang. bursitis). Jak ono powstaje i jak je leczyć? Przewiń dalej.

Kiedy powiem sobie dość…

Kaletki maziowe uwielbiają ruch, uwielbiają pełnić swoją funkcję. Jednak mają pewne warunki, których musimy przestrzegać aby wykonywały dla nas swoją funkcję dobrze i pracowały bez zarzutów.

Do zapalenia kaletki można doprowadzić przez:

• przeciążenie stawu (np. przez długie wykonywanie tej samej czynności)
• powtarzające się obciążenia (podnoszenia ciężarów)
• uraz (najczęściej przez upadek na łokieć, kolano)
• ciśnienie (długie opieranie się, klęczenie)
• infekcja (najczęściej z nieprawidłowo zabezpieczonej rany)
• choroby zapalne (RZS, dna moczanowa)

Objawy zapalenia kaletki maziowej 

Charakterystycznym znakiem dla zapalenia kaletki jest jej obrzęk, który wygląda jak „dodatkowy worek” w jej obrębie. Kiedy kaletka puchnie – prowokuje dodatkowe tarcie i zaczyna podrażniać okoliczne tkanki (głównie ścięgna), które powinna chronić. W ten sposób kaletka i ścięgno mięśniowe wzajemnie się drażnią co może prowadzić do powstawania zapalenia ścięgien (and. tendinitis). Pozostałymi objawami mogą być:

• zaczerwienienie i ocieplenie okolicy kaletki stawowej (najczęściej w obrębie stawu
• łokciowego, kolanowego, biodrowego, barkowego oraz skokowego)
• lokalna tkliwość
• sztywność okolicznych struktur i zmniejszenie zakresu ruchomości stawu.

Dodatkowa diagnostyka

Pomocne w diagnostyce różnicowej może okazać się badanie USG, na którym bardzo wyraźnie można zauważyć gromadzący się dodatkowy płyn w obrębie kaletki stawowej. Kiedy takie objawy trwają długo – można spodziewać się także zmian w obrazie RTG (zwapniałe struktury kaletki maziowej). Badanie MRI można wykonać jednak będzie to potrzebne jedynie w wypadku dużych problemów z podaniem prawidłowej diagnozy. W większości przypadków śmiało można postawić trafne rozpoznanie na podstawie prostszych badań.

Zapalenie kaletki mięśnia naramiennego w badaniu RTG

Zapalenie kaletki ścięgna Achillesa w badaniu RTG 

Zapewnij spokój…

Leczenie zapalenia kaletki wymaga dyscypliny pacjenta, przestrzegania zaleceń fizjoterapeuty. W przypadku schorzenia występującego na skutek zmian mechanicznych zaleca się:

• odpoczynek i czas – „daj mi spokój człowieku! Zobacz jak wyglądam!” – najważniejszym środkiem leczniczym będzie po prostu wyeliminowanie czynności, które mogły takie zapalenie spowodować
• terapię manualną stawu, tkanek miękkich ukierunkowaną na mobilizację, rozluźnienie okolicznych struktur aby pobudzić krążenie i szybszą regenerację (pracuj w stanie podostrym i przewlekłym)
• autoterapię pacjenta w domu (rolowanie z użyciem wałka do masażu lub piłki np. piłka do masażu Blackroll, Roller Blackroll; stretching, chłodne okłady, np. z wykorzystaniem kompresu żelowego Medisport)
• edukację pacjenta na temat ergonomii czynności, które wywołały jego stan chorobowy

Pamiętaj! Zapalenie kaletki może występować także na skutek infekcji i chorób układowych – zrób dokładny wywiad z pacjentem oraz obserwuj uważnie postępy rehabilitacji aby zapewnić szybki i bezstresowy powrót do zdrowia. Nieleczone i źle leczone zapalenie kaletki może prowadzić do mocno dokuczliwych zmian przewlekłych, zwłaszcza w obrębie dużych stawów tj. zamrożony bark, tendinopatia ścięgna Achillesa czy cysta Bakera.

Bibliografia:

1. Huang, Yu-Chih, and Wen-Lin Yeh. “Endoscopic Treatment of Prepatellar Bursitis.” International Orthopaedics, vol. 35, no. 3, 2010.
2. Lustenberger, David P, et al. “Efficacy of Treatment of Trochanteric Bursitis: A Systematic Review.” Clinical Journal of Sport Medicine, vol. 21, no. 5, 2011.
3. Saggini, Raoul, et al. “Pes Anserine Bursitis in Symptomatic Osteoarthritis Patients: A Mesotherapy Treatment Study.” The Journal of Alternative and Complementary Medicine, vol. 21, no. 8, 2015.