Kręgosłup szyjny

Uszkodzenie odcinka szyjnego kręgosłupa – diagnostyka i terapia

7

61122

Do urazu typu smagnięcia biczem (ang. whiplash) dochodzi najczęściej na skutek wypadków samochodowych. Zwłaszcza podczas tych, w których uderzenie w samochód poszkodowanego nastąpiło z tyłu lub z boku. Ogromne siły działające na konstrukcję samochodu powodują reakcje, podczas której dochodzi do nagłego szybkiego wyprostu szyi, po czym następuje gwałtowne zgięcie do przodu (często połączone z uderzeniem w kierownice). Tego typu uraz może skutkować dużymi uszkodzeniami kręgosłupa szyjnego, czaszki, twarzy oraz wywoływać ogólne konsekwencje dla zdrowia, które mogą być odczuwalne dopiero po latach od wypadku.

 

 Whiplash pod lupą 

Kręgosłup szyjny jest częścią bardzo mobilną, jednak nieco słabszą od innych jego części. Porównując go do odcinka lędźwiowego można stwierdzić, że kręgi szyjne są dużo mniej masywne, lżejsze i mniej „toporne”. Ich budowa przyczynia się jednak do tego, że w przeciwieństwie do odcinków niżej – kręgosłup szyjny ma ogromną mobilność i jest stworzony do ruchów w dużych zakresach. Dla porównania – normalny zakres rotacji kręgosłupa szyjnego oscyluje w granicach 70 stopni, w kręgosłupie lędźwiowym czysta rotacja jest niemal niemożliwa – jest to zaledwie kilka stopni. Reszta ruchu kompensowana jest przez inne odcinki kręgosłupa.

Podczas wypadku samochodowego ogrom sił działających na kręgosłup szyjny i głowę wywołuje reakcje, przez którą dochodzi do urazu smagnięcia biczem. W początkowej fazie, przy silnym uderzeniu z tyłu lub z boku głową podąża w kierunku uderzenia najczęściej odchylając się znacznie do tylu. Ten moment nazywamy momentem przyspieszenia. Następnie ruch przypomina dobrze działającą sprężynę. Głowa i szyja kierują się bardzo szybko ku przodowi. Przyspieszenie jest tak duże, że głowa często hamuje dopiero na kierownicy samochodu lub na mostku poszkodowanego. Przez nagły, mocny ruch o tak dużej amplitudzie dochodzi do dużego przeciążenia wszystkich struktur odcinka szyjnego kręgosłupa. Mięśnie, więzadła, a także naczynia krwionośne i stawy pozostają w szoku powypadkowym przez długi czas przyczyniając się do powstawania odległych objawów, często pozornie niezwiązanych z wypadkiem komunikacyjnym. 

Uraz kręgosłupa szyjnego

 

Kręgosłup szyjny – konsekwencje urazu

Objawy, które mogą pojawiać się po urazie whiplash to m.in.:  

  • bóle głowy, szyi i karku,
  • sztywność karku, 
  • nudności, 
  • zawroty głowy,
  • piski w uszach,
  • zaburzenia połykania, 
  • bóle odcinka lędźwiowego kręgosłupa,  
  • problemy z oddychaniem (ból przy próbie wzięcia głębokiego wdechu).

Lista objawów zależy od predyspozycji indywidualnych oraz od pozycji głowy w czasie urazu. Dla przykładu, uderzenie miało miejsce w momencie, kiedy kierowca patrzył w prawo – na duże zmiany narażone są naczynia krwionośne po lewej stronie oraz splot ramienny, co może przyczyniać się do późniejszych zawrotów głowy czy rwy barkowej. 

Podstawą w leczeniu konsekwencji urazu typu whiplash jest dobra diagnostyka. Badania obrazowe takie jak RTG lub TK szyi i głowy powinny zostać wykonane bezpośrednio po wypadku w celu wyeliminowania przeciwwskazań do dalszej terapii. Jeśli dojdzie do złamania czy pęknięcia któregoś z kręgów lub kości czaszki, wstrząśnienia mózgu czy krwawienia wewnątrzczaszkowego – osoba po wypadku powinna zostać skierowana niezwłocznie na leczenie ambulatoryjne. Jeśli badania nie wykażą przeciwwskazań do terapii, dobrym pomysłem będzie terapia ukierunkowana na odbudowę prawidłowego napięcia tkankowego, powrót zakresu ruchomości kręgosłupa szyjnego oraz czucia głębokiego szyi.

 

 Wielokierunkowa terapia kluczem do sukcesu

Terapia konsekwencji urazu whiplash opiera się głównie o metody terapii manualnej oraz ćwiczeń ruchowych. Dobrymi technikami leczenia w tym przypadku mogą okazać się:  

  • terapia manualna,mobilizacje i manipulacje stawów kręgosłupa,  
  • terapia powięziowa (z dużym skupienie na mięsień szeroki szyi, MOS, mięśnie z grupy prostownik karku oraz więzadło karkowe),
  • terapia punktów spustowych w obrębie szyi, głowy i obręczy barkowej wybrana przez siebie metoda, 
  • ćwiczenia propriocepcji szyi i głowy– z użyciem biofeedbacku, np. w postaci opaski z laserem nałożonej na czoło. 

Pomocniczo w terapii można stosować metody wspomagające takie jak kinesiotaping, które wpłyną korzystnie na samopoczucie pacjenta oraz przyczynią się do szybszego odzyskania czucia głębokiego, które jest niezbędne do pełnego powrotu do zdrowia.

Plastry do kinesiotapingu Gold Tape

 

Bibliografia:

  1. Myrtveit, Solbjørg Makalani et al. “Somatic symptoms beyond those generally associated with a whiplash injury are increased in self-reported chronic whiplash. A population-based cross sectional study: the Hordaland Health Study (HUSK).” BMC psychiatry vol. 12 129. 31 Aug. 2012, doi:10.1186/1471-244X-12-129
  2. Nikles, Jane et al. “Management of Whiplash Associated Disorders in Australian general practice.” BMC musculoskeletal disorders vol. 18,1 551. 29 Dec. 2017, doi:10.1186/s12891-0171899-0
  3. Tournier, Charlène et al. “Five years after the accident, whiplash casualties still have poorer quality of life in the physical domain than other mildly injured casualties: analysis of the ESPARR cohort.” BMC public health vol. 16 13. 5 Jan. 2016, doi:10.1186/s12889-015-2647-8

 

Jak bardzo podobał Ci się ten wpis?

Kliknij na gwiazdkę aby ocenić

Średnia ocena 4.7 / 5. Liczba głosów: 22

Brak głosów. Oceń jako pierwszy!

Publikowane w niniejszym portalu treści o charakterze medycznym mają cel wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Nie mogą w jakikolwiek sposób zastąpić wizyty u lekarza, lekarskiej porady, zaleceń lekarza, czy też postawionej przez lekarza diagnozy.

Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Jakub Seremak D.O.

Magister fizjoterapii, osteopata. Specjalizuję się w rehabilitacji sportowej, ortopedycznej oraz nowoczesnych metodach usprawniania organizmu. Interesuję się także fizjologią, która jest podstawą do zrozumienia problemów pacjenta. W wolnym czasie uprawiam sport, słucham rocka i gram na basie.

Wspomagaj się wiedzą innych, bądź na bieżąco!
Dołącz do Facebookowej grupy "Pogadajmy o fizjoterapii"


3 komentarze do “Uszkodzenie odcinka szyjnego kręgosłupa – diagnostyka i terapia”

  1. Od dwóch lat leczę się na problemy z barkami, dłońmi, mrowieniem wokół łokci. Nieskutecznie, wszystko wracało. Dopiero praca nad odcinkiem szyjnym kręgosłupa przywróciła mnie do życia. Wszystkie problemy mineły! 🙂

  2. Często od szyi drętwieje mi kark i w konsekwencji nawet palce, a wszystko dodatkowo pogarsza siedzący tryb życia. Póki co korzystam z usług fizjoterapeuty, ale też robię delikatne ćwiczenia. Faktycznie w połączeniu z sesjami fizjoterapeutycznymi jest dużo lepiej.

  3. Każdy uraz warto jak najszybciej wyleczyć. Zwlekanie tylko pogarsza sytuację – w moim przypadku konieczna okazała się pomoc ortopedy. Dzięki niemu szybko wróciłem do zdrowia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *