MET lub TEM. Słyszałeś te skróty? Muscle Energy Techniques to praca z tkankami miękkimi, ale również stawami, mająca dać efekt przeciwbólowy i usprawnić tkanki miękkie. Techniki te są na tyle uniwersalne i przydatne w pracy z pacjentem, iż rozluźniają wszystkie tkanki w obszarze bólu, nawet te odległe, które mogą być jego przyczyną. Jak to działa, że są one skuteczne w wielu schorzeniach?
Rozciągnij i obserwuj
Techniki energii mięśniowej (TEM) to grupa metod manipulacyjnych tkanek miękkich, które wymagają precyzji. To napięcia izometryczne lub ruchy izotoniczne wykonywane w celu poprawy funkcji narządu ruchu i zmniejszenia objawów bólowych. Chociaż TEM dotyczą głównie tkanek miękkich, mogą również w dużym stopniu mobilizować stawy. Jednym z celów TEM jest rozluźnianie nadmiernie napiętych mięśni, a następnie ich rozciągnięcie. W technikach tych terapeuta wykorzystuje aktywną pracę mięśni pacjenta, wywierając opór lub wspomagając jego wysiłek. Siła terapeuty może być dokładnie dopasowana do wysiłku pacjenta, co wywołuje napięcie izometryczne. W to, że tkanki mają zdolność do bardziej komfortowego i skutecznego rozciągania tkanek, łącznie ze zmianami lepko-sprężystymi w obrębie tkanki łącznej, które mają zwiększoną tolerancję na rozciąganie, włączone są również inne mechanizmy. Tutaj można wymienić działanie rozciągania torowego, odmiany rozciągania w PNF, czynne izolowane rozciąganie czy rozciąganie w jodze.
Wespół w zespół
Siła terapeuty może przewyższać możliwości pacjenta, co spowoduje przemieszczanie rejonu czy stawu w kierunku przeciwnym, niż próbuje to zrobić pacjent (napięcie izotoniczne). Powolne wykonywanie izotonicznego rozciągania mięśnia, wpływa tonizująco na mięsień rozciągany a jednocześnie hamuje mięsień antagonistycznie, pozwalając mu na łatwiejsze rozciągnięcie później. Terapeuta może częściowo oporować wysiłek pacjenta, pozwalając mu na wykonanie powolnego ruchu. Istota TEM leży w tym, że wykorzystywany jest wysiłek pacjenta, który można wykorzystać w wielu kombinacjach, w zależności od konkretnych przypadków. Dobre efekty zastosowania tych technik zależą od dokładnej diagnozy, właściwego poziomu siły i odpowiedniej lokalizacji działania. Słabe efekty spowodowane są nieprawidłową diagnostyką, niewłaściwie skierowaną siłą – najczęściej zbyt dużą.
O stawianiu oporu
Przy stosowaniu technik TEM należy zwrócić uwagę, czy napięcie powinno wystąpić w obrębie mięśnia lub stawu znajdujących się na granicy oporu czy też tuż przed tą barierą. Czynnik ten w znacznym stopniu zależy od czasu trwania dysfunkcji i stopnia podrażnienia tkanek. W trakcie trwania terapii pacjent wykorzystuje ok. 20% swojej maksymalnej siły, a czas utrzymywania napięcia to 7-10 sekund. Optymalne jest wykorzystanie trzech powtórzeń izometrycznych, a zamiast jednego długiego napięcia można posłużyć się serią trzech szybkich napięć. Kierunek, w którym wykonywany jest wysiłek do bariery oporu lub od niej, angażuje albo mięśnie antagonistyczne, albo właściwy mięsień, który wymaga rozluźnienia, a następnie rozciągania.
Istotne jest również, jaki rodzaj oporu wykorzystuje się w celu przeciwdziałania wysiłkowi pacjenta, czy jest on związany z siłą grawitacji czy dzięki wykorzystaniu nieprzesuwalnych przedmiotów. Decyzja, czy wywierany opór jest równy, większy, czy mniejszy, zależy od konkretnych potrzeb danej tkanki, co ma na celu uzyskanie rozluźnienia, zmniejszenia zrostów czy wyrównaniu napięcia.
Techniki energii mięśniowej i punkty spustowe
Po napięciu powinno się przemieścić mięsień lub staw do punktu nowej bariery albo nie rozciągać danego obszaru (mięśnia) poza tę granicę – decyzja zależy od charakteru problemu (czy występuje skrócenie lub zwłóknienie) i jaki jest stopień podrażnienia oraz czas trwania dysfunkcji. Techniki TEM można włączyć jako samodzielną formę terapii, ale też możne je stosować jako element działania na powstałe dysfunkcje, takie jak np. rozluźnienie pozycyjne technikami napięcia/ przeciwnapięcia. TEM można wykorzystać w terapii mięśniowo-powięziowych punktów spustowych jako dodatkową technikę rozluźniania, co daje często efektu zintegrowanego hamowania procesu zapalnego.
Do podstawowych elementów TEM można zaliczyć wykonanie przez pacjenta czynnego napięcia mięśniowego, które jest rozpoczęte z kontrolowanej pozycji i wykonywane w określonym kierunku w stronę od lub do granicy ograniczenia. Kontrolowany jest stopień wysiłku, ma być on wystarczający dla uzyskania efektu, ale nie na tyle duży, aby mógł wywołać uraz czy być poza kontrolą pacjenta.
Czy techniki energii mięśniowej są zawsze skuteczne?
Chociaż TEM to techniki, które są naprawdę skuteczne, nie zawsze gwarantują sukces. Ich słabe efekty mogą wynikać z braku umiejętności dokładnego zlokalizowania wysiłku mięśniowego. Jeśli napięcie mięśniowe nie zostanie dokładnie określone i wzbudzone, działanie TEM może nie przynieść oczekiwanej ulgi. Relaksacja tkanek miękkich może być krótkotrwała na skutek zmian patologicznych w ich obrębie, bądź stawu, bądź innej struktury. Patologia może spowodować odtworzenie skurczu mięśni w bardzo szybkim czasie. TEM będą też nieskuteczne, lub będą powodowały podrażnienie i ból, jeśli zostaną zastosowane z nadmierną siłą zarówno w fazie napinania, jak i rozciągania. Podstawą zastosowania TEM jest precyzyjne koncentrowanie się na czynności mięśni, z odpowiednim stopniem podjętego wysiłku wykorzystywanego w napięciu izometrycznym, w właściwym przedziale czasu i następującym po nim bezpiecznym ruchem w granicach ruchomości, z aktywną współpracą pacjenta.
MET można stosować w przypadku restrykcji w obrębie mięśni jak i stawów. Techniki te są uniwersalne i stanowią doskonałe dopełnienie innych terapii.
L. Chaitow, „Techniki energii mięśniowej”, wyd. Elsevier, Wrocław 2011 r.
Publikowane w niniejszym portalu treści o charakterze medycznym mają cel wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Nie mogą w jakikolwiek sposób zastąpić wizyty u lekarza, lekarskiej porady, zaleceń lekarza, czy też postawionej przez lekarza diagnozy.
Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.
