Szumy uszne (łac. tinnitus auris) są bardzo powszechnym problemem. Szacuje się, że 15-20% ogólnej populacji ma lub miało problem z przewlekłymi szumami usznymi. Mimo swojej popularności i skali w jakiej występują – do tej pory nie wymyślono jasnego systemu postępowania leczniczego.
Szumy uszne – dlaczego tak trudno je leczyć?
Największy problem w leczeniu szumów usznych leży w precyzyjnym diagnozowaniu przyczyny ich występowania. Słyszalne dźwięki nie są schorzeniem samym w sobie, lecz objawem innego zaburzenia występującego w ciele człowieka. W około 67% przypadków niemożliwe jest ustalenie przyczyny szumów. Ze względu na to, że przyczyna idiopatyczna nie wydaje się być zbyt przekonywująca przyjrzyjmy się bliżej etiologii tego zagadnienia.
Szum w uszach – jakie są jego przyczyny?
Jako przyczynę odczuwania szumów usznych nauka określa głównie:
- urazy akustyczne – czyli np. zbyt głośne słuchanie muzyki lub nagły huk, hałas,
- zaleganie woskowiny w uchu,
- stwardnienie rozsiane,
- nadciśnienie tętnicze,
- uraz nerwu VII,
- powikłania polekowe (np. kwasu acetylosalicylowego, chininy),
- zmiany nowotworowe (w obrębie kąta móżdżkowo-mostkowego lub nerwu VIII).
Szczególnie interesujące z perspektywy fizjoterapeuty bądź osteopaty wydają się przyczyny w wielu źródłach określane jako częste – to np..:
- urazy czaszki,
- nieprawidłowe funkcjonowanie stawu skroniowo – żuchwowego (TMJ),
- nadmierny stres.
Osoba cierpiąca na szumy uszne bardzo często boryka się z szeregiem innych problemów zdrowotnych. Oprócz słyszalnych wyłącznie dla siebie odgłosów piszczenia, szumienia, gwizdania czy szmeru, pacjenci często odczuwają dolegliwości tj.: bóle głowy, szczęki, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, bóle brzucha i dolegliwości trzewne. Dochodzimy tu do wniosku, że jeśli nie istnieje wyraźnie zdiagnozowana przyczyna/choroba – możemy mieć do czynienia z łańcuchową reakcją objawów, na której końcu znajdują się właśnie szumy uszne.
Najważniejsze, to poznać przeciwnika
Badanie pacjenta cierpiącego na szumy uszne powinno w początkowej fazie opierać się o złożone podejście i współpracę specjalistów. W pierwszej kolejności wykonane są badania słuchu wykonywane najczęściej przez otolaryngologów posiadających wiedzę z zakresu audiologii i foniatrii. Niezbędne może okazać się także wykonanie badań obrazowych tj. TK lub MRI – zwłaszcza w przypadkach, kiedy przyczyna może być urazowa lub istnieje podejrzenie zmian nowotworowych.
Kiedy inne przyczyny dolegliwości zostaną wyeliminowane fizjoterapeuta lub osteopata może przeprowadzić diagnostykę we własnym zakresie opierającą się o:
- ocenę stawów skroniowo – żuchwowych,
- badanie kręgosłupa szyjnego i czaszki,
- ocenę ogólnej postawy ciała,
- analizę codziennych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej,
- badanie układu nerwowego – oceny nerwów czaszkowych,
- rozważenie wpływów chorób współistniejących lub zaburzeń funkcjonowania trzewi na objawy pacjenta,
- prześledzenie historii urazów pacjenta i ich możliwych połączeniach z atkualnym schorzeniem.
Po wnikliwym wywiadzie i badaniu przedmiotowym należy przejść do planowania terapii.
Leczenie szumów usznych
Terapia może być opierana o różne podejścia terapeutyczne i dostępne techniki. Największą skuteczność wykazuje podejście całościowe do objawów pacjenta, które może być oparte o:
- terapię czaszkowo-krzyżową,
- terapię wisceralną,
- terapię manualną kręgosłupa szyjnego oraz stawu skroniowo-żuchwowego,
- terapię punktów spustowych (manualną lub suche igłowanie) mięśni żucia mających bezpośredni wpływ na TMJ. To przede wszystkim:
m. MOS
m. żwacz
m.. skrzydłowy boczny
m. skrzydłowy przyśrodkowy
Terapia oparta o techniki manualne wykazuje dużą skuteczność w leczeniu szumów usznych u pacjentów, którzy szukają pomocy w różnych sposobach leczenia i żaden do tej pory nie okazał się skuteczny. Często wymagana jest również pomoc psychologiczna!!! Pacjenci cierpiący na tego typu dolegliwości przez długi czas są bardziej podatni na stany depresyjne i myśli samobójcze.
Bibliografia:
1. Arab, Amir Massoud i Mohammad Reza Nourbakhsh. „Wpływ ręcznej terapii osteopatycznej czaszki na szumy uszne somatyczne u osób bez patologii ucha: dwa opisy przypadków z roczną obserwacją”. International Journal of Osteopathic Medicine, vol. 17, nie. 2, 2014, s. 123–128., Doi: 10.1016 / j.ijosm.2013.11.002.
2. Baisakhiya, Nitish i in. „Skuteczność leczenia ekscentrycznej manipulacji osteopatycznej w szumie usznym somatycznym”. Indian Journal of Otology, vol. 23, nie. 2, 2017, s. 125., doi: 10.4103 / indianjotol.indianjotol_83_16.
3. McFerran, Don J i in. „Dlaczego nie ma lekarstwa na szum w uszach?” Frontiers in neuroscience vol. 13 802. 6 sierpnia 2019, doi: 10.3389 / fnins.2019.00802
4. Hesja, Gerhard. „Dowody i luki w leczeniu szumów usznych”. Aktualne tematy GMS w otorynolaryngologii, chirurgii głowy i szyi vol. 15 Doc04. 15 grudnia 2016 r., Doi: 10.3205 / cto000131
