Techniki Energii Mięśniowej dają efekty terapeutyczne w pracy ze stawami, skutecznie zmniejszając ich napięcie. Istotna jest tu praca z rozciąganiem, a skuteczność tej techniki obserwuje się w pracy zwłaszcza w obrębie stawów kręgosłupa, miednicy, odcinka szyjnego, stawów obręczy barkowej, stawu mostkowo-obojczykowego, a także skroniowo-żuchwowego. Tutaj najważniejszy jest staw i jego ruchomość, a pracuje się z nim do poczucia pierwszego wyczuwalnego napięcia struktur więzadłowych.
Praca z barierą
Jak pracować ze stawami w TEM? Tutaj najważniejsze jest czucie ruchu w kierunku rozpoznania bariery, czyli zakresu ruchomości danego stawu pod względem fizjologicznym i anatomicznym. TEM to techniki wymagające czucia terapeuty, trudno bowiem wyginać komuś bolący staw kolanowy, aż pojawi się bariera tak dużego bólu, że pacjent ucieknie z gabinetu 😉 Nie tędy droga. Istnieje subtelna różnica pomiędzy tym jak powinno się odczuwać zakończenie ruchu w porównaniu z tym, jak rzeczywiście się je odczuwa w rzeczywistości i właśnie to należy ocenić, aby staw dobrze zareagował na techniki energii mięśniowej. Pojawia się tutaj ograniczenie w postaci bólu, niemniej nawet w przypadku zmian zwyrodnieniowych rozluźnienie tkanek miękkich będzie zazwyczaj dawać odczuwalną poprawę.
Czym jest czucie końcowe?
Czucie końcowe to po prostu zakończenie ruchu w obrębie danego stawu bez przekraczania jego bariery. Prawidłowe miękkie czucie końcowe jest związane ze zbliżeniem do siebie tkanek, podobnie jak zgina się staw kolanowy lub też rozciągnięcia jak podczas wykonywania ruchu zgięcia grzbietowego np. w nadgarstku. Jest ono również związane z rozciągnięciem torebki stawowej np. podczas rotacji wewnętrznej stawu biodrowego. Prawidłowe kostne czucie końcowe ruchu występuje wówczas, gdy kość zbliża się do kości np. w czasie wyprostu stawu łokciowego.
O oporze twardoelastycznym
Nieprawidłowe i w odczuciu mniej miękkie odmiany czucia końcowego ruchu może pojawić się na skutek zarówno obecności blizn lub skróceniem tkanki łącznej jak i ze zwiększonym napięciem mięśniowym. Tak zwane puste końcowe czucie ruchu następuje, kiedy pacjent zatrzymuje ruch i nie pozwala dojść do jego bariery na skutek silnego bólu, który może być związany z ostrym stanem zapalnym, naruszeniem kości, a nawet z czynnikami psychogennymi. Dochodząc do granicy ruchomości, a w przypadku stawów zawsze dochodzi się do bariery, a nie zatrzymuje tuż przed nią i wykorzystując właściwy stopień napięcia izometrycznego, można zwykle uzyskać przesunięcie granicy tej bariery.
Dlaczego TEM uśmierza ból?
Dokładny mechanizm zmniejszania bólu w wyniku zastosowania TEM nie jest jasny, ale jego zmniejszanie jest z związane z działaniem na ośrodkowy układ nerwowy (OUN). Ból jest więc modulowany bądź na poziomie rdzenia kręgowego, bądź w rejonie wyższych pięter ośrodkowego układu nerwowego. Manipulacje wpływają na proces przetwarzania informacji bólowych na poziomie rdzenia kręgowego. Bierne mobilizacje i manipulacje stawów będą stymulować mechanoreceptory mięśniowe i stawowe, co będzie modulować i hamować dośrodkowe informacje bólowe w rejonie rogów tylnych rdzenia kręgowego, a wraz z tym zmniejszać ból. Manipulacja może również powodować jednoczesną stymulację układu sympatycznego.
Techniki energii mięśniowej a kręgosłup
TEM – Techniki Energii Mięśniowej – mogą również wywierać silny wpływ na zmianę percepcji bólu, zwłaszcza podczas rozciągania mięśni i pracy z dysfunkcjami kręgosłupa. Jeśli chodzi o kręgosłup dysfunkcje międzykręgowe mogą powodować zaburzenia propriocepcji i kontroli motorycznej. Zmiany te są możliwe dzięki TEM, niemniej nie ma jeszcze szczegółowych badań na ten temat. Dysfunkcje kręgosłupa mogą zaczynać się od niewielkich urazów zespołu stawów międzykręgowych, stawów międzywyrostkowych, pierścienia włóknistego i tkanek miękkich otaczających stawy dając takie objawy dysfunkcji somatycznej jak stany zapalne i zmiany zakresu ruchomości. Niewielkie uszkodzenia będą wzbudzać aktywność nocyceptorów, a dodatkowo do istniejącej nadwrażliwości mogą dołączyć zmiany w motoryce, co wpływa na dalsze pogłębienie się bólu. Dzięki zastosowaniu TEM w obszarze kręgosłupa odpowiednio zastosowane może stymulować proprioreceptory stawów, co pozwoli ośrodkowemu układowi nerwowemu na poprawę koordynacji i motoryki w tym obszarze. Pacjenci mogą to odczuwać jako „kręgosłup na swoim miejscu”. Przy pracy z kręgosłupem TEM w połączeniu z pracą z tkankami miękkimi i treningiem oporowym mogą być bardziej efektywne w poprawieniu możliwości funkcjonalnych.
Zdecydowanie warto pracować z TEM, bo są to techniki delikatne zwłaszcza podczas pracy z bólem stawów. Są one dobrze tolerowane przez pacjentów, którzy obawiając się gwałtownych manipulacji. TEM czynnie angażuje pacjenta w proces terapeutyczny, pacjent staje się tutaj aktywnym uczestnikiem terapii. Techniki te wymagają dokładności, delikatności precyzji, niemniej na pewno z nimi pracować, bo mogą stanowić również część całego procesu terapeutycznego.
Zainteresowanych szczegółowymi badaniami na temat pracy TEM ze stawami i przykładami, jak się nimi posługiwać, odsyłam do książki, którą naprawdę warto mieć:
L. Chaitow, „Techniki energii mięśniowej”, wyd. ELSEVIER, Wrocław 2011 r.
Publikowane w niniejszym portalu treści o charakterze medycznym mają cel wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Nie mogą w jakikolwiek sposób zastąpić wizyty u lekarza, lekarskiej porady, zaleceń lekarza, czy też postawionej przez lekarza diagnozy.
Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.
