Przepuklina krążka międzykręgowego
Mówiąc o przyczynach uszkodzeń w obrębie kręgu oraz przepuklinach krążka międzykręgowego nie można pominąć zaburzeń neurologicznych, związanych z kompresją krążka na korzeń nerwowy. W celu postawienia prawidłowej diagnozy, należy wcześniej określić różnicę w objawach neurologicznych towarzyszących między kompresją krążka na rdzeń, a jego uciskiem na korzeń nerwowy.
Biorąc pod uwagę, że ból w układzie narządu ruchu powstaje na skutek stymulacji nocyreceptywnej, nasuwa się pytanie w jaki sposób wyjaśnić ból w przypadku mechanicznej kompresji na rdzeń, np. w przebiegu przepukliny jądra miażdżystego? Przesunięcie krążka międzykręgowego centralnie do wewnątrz kanału kręgowego będzie prowadzić do porażenia i ubytków czuciowych. Natomiast nie powoduje bólu, ponieważ przepuklina nie może spowodować ucisku na korzeń nerwowy bez wcześniejszego uciśnięcia struktur opon rdzeniowych, gdyż to w obrębie korzeni znajduje się gęsta sieć receptorów bólowych (przepuklina centralna). Podczas wykonywania ruchów przez kończyny lub tułów ruchom ulega także opona twarda rdzenia kręgowego, co wpływa na pogłębienie, przemieszczenie i ostatecznie ucisk przepukliny na korzeń nerwowy. Objawy zależą od tego czy jądro miażdżyste znajduje się poniżej korzenia, co powoduje, że pacjent pochyla tułów na stronę zdrową czy powyżej, czemu towarzyszy pochylenie tułowia w stronę chorą.
Co twierdzi wybitny lekarz neurolog Karel Lewit?
Karel Lewit powołuje się na wiele wcześniejszych badań, które sugerują przede wszystkim, że ból spowodowany jest stymulacją receptorów bólu nawet przy występowaniu oczywistych objawów uciśnięcia korzeni nerwowych. Co tłumaczy występowanie wielopoziomowej dyskopatii z objawami tylko w jednym dermatomie. Tak więc można zauważyć, że nie tylko wypadnięcie krążka międzykręgowego niesie ze sobą zaburzenia związane z uciskiem na rdzeń (zmiany sensomotoryczne), ale również dolegliwości mogą wynikać z kompresji na korzeń nerwu.
Objawy przepukliny krążka międzykręgowego
Objawy przepukliny zależą od poziomu wystąpienia oraz typów tkanek zlokalizowanych w jej pobliżu. Najczęściej do przepukliny krążka dochodzi na poziomach L4, L5, S1. Na poziomie L4 będzie to ból do boku uda, osłabienie m. czworogłowego, osłabienie odruchu kolanowego. L5 – ból do boku podudzia, osłabienie mm. zginaczy grzbietowych stopy (pacjent nie jest w stanie chodzić na piętach) S1 – ból do boku stopy, osłabienie zginaczy podeszwowych, osłabione odruchy z Achillesa – (nie może chodzić na palcach).
Przemieszczeniu krążka może zarówno towarzyszyć brak bólu, jak i bardzo silny ból, który będzie występował w obrębie unerwienia przez dany korzeń nerwowy. W przeciwieństwie do bólu wyłącznie korzeniowego będzie on występować stosunkowo ciągle bądź w momencie przyjmowania odpowiedniej pozycji ciała. Inne objawy mogą obejmować zmiany sensoryczne, takie jak drętwienie, mrowienie, osłabienie mięśni, paraliż, parestezje, osłabienie/ zniesienie odruchów i zaniki mięśniowe występujące dopiero po kilku tygodniach (wielosegmentarność unerwienia), ból miejscowy, wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych, ból przy kaszlu i kichaniu, przy pochylaniu do przodu, spłaszczenie lordozy.
Ucisk korzeniowy i jego konsekwencje
Konsekwencjami ucisku korzeniowego są objawy takie jak ból, niedoczulica skóry, obniżenie napięcia i siły mięśniowej oraz obniżenie lub zniesienie odruchów. Mechanizmy ochrony stawów kręgosłupa w bólach odcinka lędźwiowego często są zaburzone. Nie mniej jednak błędnie mylone bóle korzeniowe w kompleksie lędźwiowo-miedniczo-biodrowym są często pochodzenia rzekomokorzeniowego jak np. objaw Bonneta. Zespół rzekomokorzeniowy charakteryzuje się dolegliwościami bez cech ucisku korzeniowego, ale dające podobne dolegliwości bólowe jak w konflikcie dyskowo-korzeniowym. Przyczyny warunkujące powstanie zespołu możemy podzielić na 3 grupy. Pierwszą grupę stanowią zaburzenia w pracy mięśni, spowodowane wzmożonym napięciem oraz przykurczem mięśnia biodro-lędźwiowego, czworobocznego lędźwi, napinacza powięzi szerokiej, gruszkowatego, dźwigacza odbytu, głowy prostej mięśnia czworogłowego, pośladkowego średniego i wielkiego, prostownik grzbietu oraz grupy kulszowo-goleniowej. Drugą grupą są przyczyny stawowe tzw. zablokowanie czynnościowe stawów między-wyrostkowych kręgów Th-L lub stawów krzyżowo-biodrowych oraz stawu biodrowego. Do ostatniej grupy zaliczymy zaburzenia więzadeł miednicy, czyli biodrowo-krzyżowe, biodrowo-lędźwiowe, krzyżowo-guzowe, nadkolcowe kości krzyżowej, krzyżowo-guziczne oraz krzyżowo-kolcowe.
Różnicowanie polega na dokładnej diagnostyce objawów morfologicznych oraz czynnościowych. Duże znaczenie ma tutaj RTG, MRI, CT, scyntografia oraz densytometria. Niemniej jednak diagnostyka zaburzeń czynnościowych oparta o badanie manualne, zakresu ruchomości stawów oraz testy więzadłowe i mięśniowe, testy neurologiczne i funkcjonalne są niezbędne w celu dokonania trafnej diagnozy, ponieważ objawy tych zespołów mogą się łączyć.
Piśmiennictwo
- Lewit K., Terapia manualna w rehabilitacji chorób narządu ruchu, wydanie trzecie, pp.56-57, 2001
- Żak E., Zespoły bólowe kręgosłupa lędźwiowego, 2012
- Windsor R., Frequency of asymptomatic cervical disc protrusions, Cervical Disc Injuries., 2006
- Koszewski W., Bóle kręgosłupa i ich leczenie, wyd. II, 2012
- Ernst C., „Prevalence of annular tears and disc herniations on MR images of the cervical spine in symptom free volunteers”. Pp. 409–14.,2005
Publikowane w niniejszym portalu treści o charakterze medycznym mają cel wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Nie mogą w jakikolwiek sposób zastąpić wizyty u lekarza, lekarskiej porady, zaleceń lekarza, czy też postawionej przez lekarza diagnozy.
Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.
