Pinoterapia – niezwykła technika manualna

Pinoterapia początkowo była skrótem i uproszczeniem koncepcji medycyny manualnej R. Składowskiego, potem zaczęła ewoluować pod względem technologicznym z uwagi na konieczność zastępowania technik manualnych technikami narzędziowymi. Ta innowacyjna metoda w dużym stopniu bazuje na planowym wyzwalaniu określonych odczynów lub odruchów związanych np. z funkcją receptywną powięzi.

Pinoterapia  zakorzeniona jest w neurofizjologii, biomechanice, klasycznej ortopedii i zdobyczach szeroko pojetej ̨tej terapii manualnej. W aspekcie technicznym pinoterapia jest wyjątkową kompilacją tego, co najskuteczniejsze w różnorodnych technikach manualnych, narzędziowych, tworząc kompleksową metodę leczenia. Opierając się na obserwacjach własnych, autor metody skojarzył różne typy budowy pacjentów z gęstością ich tkanek miękkich, z rodzajem reaktywności na bodźce oraz z poszczególnymi mechanizmami przenoszenia informacji w organizmie (tzw. pięć układów regulacyjnych). Tak powstała oryginalna typologia ułatwiająca dedykowanie określonych metod terapii określonym typom pacjentów. Wspomniana typologia stanowi więc jeden z trzech filarów tzw. „triady diagnostycznej” pozwalającej na skuteczne i bezpieczne postawienie pinoterapeutycznej diagnozy i zakwalifikowanie pacjenta do maksymalnie celowanej terapii.

Dla uproszczenia terminologii i jednocześnie jako mnemotechnikę, typy pacjentów  podzielono według „żywiołów” –  na ziemię, wodę, ogień, powietrze i eter. Aby osiągnąć odpowiedni efekt terapeutyczny, wypadkowa wszystkich zmiennych sugeruje, które techniki należy zastosować jako pierwsze. Trzeba w tym miejscu podkreślić, iż podział na wspomniane „żywioły” nie ma na celu nawiązywać do Tradycyjnej Medycyny Chińskiej ani żadnych innych systemów medycznych lub systemów wierzeń, w których owe „żywioły” zyskują dużo szersze, niemal mistyczne znaczenie.

Pinoterapia w dzisiejszym kształcie to nie tylko pinowanie, czyli dosłownie okłuwanie skóry specjalnymi gwoździami, ale również inne różnorodne techniki wykonywane tępymi narzędziami, mobilizacje stawów, czy techniki mięśniowo-powięziowe. Takie holistyczne działanie lokalne oraz globalne daje najlepsze efekty w terapii i nie jest to działanie rutynowe.

Należy na wstępie zaznaczyć, iż zadaniem nad wyraz ciężkim jest rzeczowe opisanie w kilku zdaniach mechanizmów, na których bazuje pinoterapia. W związku z tym na potrzeby poniższego opisu korzysta się z pewnych skrótów oraz uproszczeń. Przy pomocy mosiężnych lub coraz częściej stalowych gwoździ, zwanych pinami, oraz „noży” – katów – uciska i stymuluje się określone punkty lub strefy na ciele, bez przebijania ciągłości skóry. Umiejętnie zadany bodziec w odpowiedniej lokalizacji ma na celu zniesienie patologii występującej w zakresie jednego lub kilku układów regulacyjnych. Przykładowe „cele”, które obiera terapeuta to m.in. punkty piezoaktywne bogato unerwione nocy- i proprioceptywnie, mięśnie i/lub przedziały powięziowe przejawiające zaburzenie cyrkulacji płynów w ich obszarze, strefy tzw. lipodynii (kolokwialnie zwanych „ośmiornicami”) przejawiające się wyraźnym zagęszczeniem tkanki łącznej podskórnej. W efekcie procesów patologicznych toczących się w poszczególnych układach regulacyjnych pojawiać się może m.in. charakterystyczny ból, ograniczenia ruchomości czy spadek siły mięśniowej. Pinoterapia poprzez odczynowe i/lub odruchowe odwrócenie procesów patologicznych tworzy w organizmie warunki do regeneracji i powrotu do zdrowia.

Łańcuchy synkinetyczne to prawdopodobnie najbardziej rozbudowany i skomplikowany element pinoterapii i całej koncepcji FRS. Ciało człowieka wykonuje skoordynowane ruchy dzięki wspólnym, synchronicznym napięciom – czyli tzw. synkinezom – wielu ściśle określonych grup mięśniowych. Synkinezy (współruchy) te są koordynowane przez układ pozapiramidowy. Poprzez obserwacje powtarzających się u pacjentów zaburzeń koordynacji synkinez i sposobów usuwania tych zaburzeń zostały wyznaczone grupy mięśni które ze sobą współpracują. Grupy te nazwano łańcuchami synkinetycznymi. Odpowiadają one za swoiste, archaiczne wzorce ruchu, nabywane w całym procesie rozwoju motorycznego człowieka. Czynnościami zarządzanymi przez łańcuchy synkinetyczne są wszystkie funkcje ruchowe, których nie musimy się od nikogo uczyć gdyż mamy je wpisane w skład podstawowych instynktów. Przykładowe z nich to chodzenie, bieganie, utrzymywanie pozycji stojącej, pochylanie, sięganie po przedmioty, żucie, ssanie, połykanie, mowa niewerbalna a także oddychanie, kichanie, kaszel.

Czynnościami powiązanymi ze sobą jest więc poruszanie się, odżywianie, mowa niewerbalna i to właśnie mięśnie uczestniczące w tych akcjach motorycznych tworzą łańcuch synkinetyczny. Uczestnik kursów pinoterapii FRSc uczony jest rozpoznawania patologii związanych z zaburzeniem pracy łańcuchów synkinetycznych oraz sposobów ich skutecznego i niejednokrotnie błyskawicznego leczenia.