O anatomii emocjonalnej

Anatomia człowieka to nie tylko atlas kości, narządów wewnętrznych, naczyń krwionośnych i nerwów. Ciała ludzkie różnią się od siebie nie tylko pod anatomicznym względem, ale również poprzez swoiste obrastanie w emocje, które kształtują nasz wygląd. To niezwykle dynamiczny proces zarówno kinetyczny, jak i właśnie emocjonalny, który nadaje tożsamość, określony i rozpoznawalny kształt oraz sposób funkcjonowania człowieka. To swoista emocjonalna morfologia, a kształty anatomiczne odzwierciedlają przypisane im uczucia. Czy zastanowiłeś się kiedyś, dlaczego ludzie mają zapadnięte barki, wydęty brzuch czy wysoko uniesioną głowę i przyczyna nie tkwi w nieprawidłowej postawie czy objawem jest choroba?

Czy emocje mają kształt?

Badanie kształtu ciała to jego gatunkowa i emocjonalna historia. Kształt odzwierciedla naturę wyzwań przed jakimi staje każdy człowiek. Sztywnieliśmy ze strachu? Dostawaliśmy klapsa za brak spełniania oczekiwań rodziców? Wciąż jesteśmy dziećmi, które potrzebują przytulenia, ale boimy się to pokazać z obawy przed wstydem? Wszyscy to znamy, a te zdarzenia odzwierciedla nasze ciało, niosąc przez lata swoją historię – nawet jeśli uważamy, że tego nie widać.

Anatomia ciała wyróżnia się poprzez kształt, a w szczególności przez naszą dwunożność i fizyczną elastyczność. Pionowej postawie ciała nierozerwalnie towarzyszy emocjonalna historia – więzi rodzicielskich i oddzielenia, bliskości i oddalenia, akceptacji i odrzucenia. Zwarta sylwetka może odzwierciedlać opór, a zapadnięta klatka piersiowa wstyd. Anatomia jest stanem w jakim znajdują się nasze tkanki, a ten stan jest naszym postrzeganiem siebie jako jednostek zdolnych do powiększania się i kurczenia, pobudzania i zaspokajania. Wewnętrzne odczuwanie siebie jest produktem ubocznym pracy naszych komórek, tonusu tkankowego i jest zakodowane w mózgu jako sposób naszego funkcjonowania. Kształt tkanki zatem odgrywa dużą rolę w determinowaniu naszych doznań i odczuć.

Plan ciała

Istnieje emocjonalny plan ciała. Nie patrzmy na nie jak na klasyczny, anatomiczny podział z kłębowiskiem łacińskich nazw, ale jak na różne tuby i warstwy, kieszenie i przepony, które współdziałają ze sobą. Mięśnie nadają poczucie rytmu, trzymania, uwalniania, skracania i wydłużania do zbierania w sobie.

Kości – wprowadzają odczucie kompresji i rozciągania. Wnętrzności dają doznania puchnięcia i zapadania, coś jak bycie pełnym i pustym. Brzuch jest centralną jamą ciała zawierającą płyny i narządy otoczone kośćmi i mięśniami, a płuca i serce znajdują się w sztywnych ścianach korpusu. Puste, miękkie i zwarte tkanki produkują inne doznania i odczucia niż ich twarde odpowiedniki. Pomiędzy pustym i pełnym toczy się dialog odczuwania, wpływając na wzorzec świadomości. Ludzki organizm to tuby zawierające się w innych tubach, coś na kształt potrójnej klepsydry.

Warstwy i kieszenie

Anatomia emocjonalna daje inne spojrzenie na ludzkie ciało. Dzieli je na kieszenie, tuby, warstwy i przepony, co daje fascynujące i zupełnie inne spojrzenie na wszelkie dolegliwości i blokady jakie mogą się w nim pojawić.

Kieszeń głowy jest otwarta i umożliwia widzenie, ma dwie podjednostki – podstawę mózgu wraz z otworem wielkim i rdzeniem kręgowym, jamę ustną, w której znajduje się język i jama nosowo-gardłowa prowadząca do tchawicy. W górnym segmencie znajduje się zwężenie, czyli szyja, która wraz z rozszerzeniem pnia mózgu i rdzeniem kręgowym tworzy móżdżek, który jest swoistym dyrygentem mózgu. Istnieją też przepony: językowa, otworu wielkiego, rdzenia kręgowego i podniebienia. W kieszeni klatki piersiowej znajduje się przepona zbudowana z dwóch kopuł z przechodzącym przez nią nerwem błędnym, przełykiem, tętnicami, żyłami i sąsiedztwem serca.

Warstwy górnej części klatki piersiowej i to jak przepona jest związana ze ścianą klatki piersiowej, mostkiem, obojczykami i krtanią to istotny przekaz anatomii emocjonalnej. Przepona jest przyczepiona do dolnych krawędzi żeber i związana z mięśniem czworobocznym lędźwi oraz z mięśniami brzucha tworząc dużą płaszczyznę. Mięsień czworoboczny lędźwi łączy się z mięśniem biodrowym, stając się częścią kończyny dolnej. Dalej mamy dno miednicy wraz z mięśniem biodrowo-guzicznym i dźwigaczem odbytu.

O pulsacji i oddechu

Wszystkie warstwy i kieszenie łączy oddech. W każdym przedziale funkcjonuje złożony wzorzec pulsacji, który generuje i utrzymuje siłę i jest powiązany z emocjami. Każdy segment ma inną objętość, struktura głowy ma bardziej subtelną pulsację, a brzucha – pełniejszą. Pompa czaszkowa jest zamknięta w przestrzeni, co umożliwia większą ruchliwość, oddychanie w jamie piersiowej i funkcjonuje podobnie jak miech. Dzięki przepływającemu oddechowi można zauważyć, gdzie są blokady w ciele, czy przepływa on przez całą klatkę piersiową, brzuch, aż do miednicy, czy kończy się na którymś fragmencie.

Na mapę ciała składają się warstwy, tuby, kieszenie i przepona, które współdziałają ze sobą tworząc wzorzec pulsacji. To swoista energia tworząca kształty do działania. Sztywność, gęstość, puchnięcie oraz zapadanie się tub i kieszeni wpływa na ciągłość pulsacji. Związek pomiędzy tymi strukturami, a emocjami jest związany z podstawowym ruchem ciała – powiększyć się, rozszerzyć, skrócić, skompresować, towarzyszy mu uczucie dumy, pewności siebie, pozycji społecznej, czy po prostu zachowanie pionowej postawy.

Pod względem emocjonalnym człowiek jest jednością. W anatomii emocjonalnej bada się, jak dana osoba wyraża siebie, jaki jest zakres jej emocji i jakie są jej ograniczenia. Emocja to ruch, kiedy go nie ma pojawia się blokada. Warto przyjrzeć się swoim pacjentom z punktu widzenia ciała jako odzwierciedlania emocji, bo często one są przyczyną wielu dysfunkcji i chorób.

Wiedza totalna: S. Keleman „Anatomia emocjonalna”,wyd. Centrum Pracy z Ciałem, Koszalin 2015 r.

A.Lowen, „Język ciała. Jak ciało pokazuje osobowość, wyd. Centrum Pracy z Ciałem, Koszalin 2012 r.