„Obudźcie tygrysa” czyli o leczeniu traumy

Czym jest trauma? Czy życiowym faktem, dożywotnim wyrokiem, stanem, który determinuje nasze działania? Czy wreszcie jesteśmy zawsze skazani na życie z traumą? Książka Petera Levine’a szczegółowo wyjaśnia, jak działa mechanizm traumy, jak z nią żyć i przede wszystkim, jaki może ona mieć wpływ na życie.

Czym jest trauma?

Trauma jest życiowym faktem, nie musi być jednak wyrokiem skazującym na dożywocie. Ma w sobie potencjał, żeby stać się siłą w psychicznej, społecznej i duchowej przemianie. Co istotne, trauma nie będzie mogła zostać w pełni uleczona, dopóki nie zajmiemy się także ciałem. Kiedy doświadczy ono traumy, napina się w gotowości, zamraża i mdleje. Kiedy mija ochronna reakcja umysłu, wraca on do normalnego działania, jednak ciało często zostaje naznaczone nią na długo.

Zespół stresu pourazowego PTSD

Trauma jest zjawiskiem fizjologicznym. Zachowanie podczas traumy jest takie samo zarówno u ludzi, jak i u zwierząt, gdy ciało zamiera w obliczu zagrożenia, jednak to człowiek jednak potrafi czuć, reagować, wyrażać siebie i ma możliwość wychodzenia z nawet najbardziej traumatyzujących urazów. Zespół stresu pourazowego czyli PTSD (z ang. Post Traumatic Stress Disorder) zazwyczaj daje długotrwałe objawy wyniszczające cały organizm, zwłaszcza, gdy nie potrafimy przejść przez cały proces wychodzenia ze stanu zamarcia. To energia, która jest uwięziona w systemie nerwowym i może siać prawdziwe spustoszenie w ciele i w umyśle. Dodatkowo więzienie przez lęk sprawia, że nie potrafimy wrócić do życia.

Leczenie traumy

Medycyna postrzega traumę jako chorobę, dlatego zbyt często stara się tłumić naturalne i twórcze procesy zachodzące w organizmie. Jeśli uzdrawiającą reakcję stłumi się lekami albo będzie się kontrolować samą tylko siłą woli, zakłóci się wewnętrzną zdolność samoregulacji. Traumę można pokonać skupiając się przede wszystkim na odczuciach płynących z ciała, a one z kolei wiodą nas do objawów, czyli odzwierciedlenia traumy. Kierując uwagę na sygnały płynące z ciała, a nie bezpośrednio atakujące traumę, możemy uwolnić uwięzione do tej pory energie. Istotne są doświadczenia płynące ze zmysłów, co powraca nas do ciała. Trauma powoduje, że odcinamy się od niego i żyjemy tylko w umyśle, a istotą wyjścia z traumy jest poczucie jedności, równowagi i spokoju, co daje właśnie kontakt z ciałem. Częścią dynamiki traumy jest to, że odcina nas ona od naszego wewnętrznego doświadczenia po to, by ochronić organizm przed przytłaczającymi, zbyt trudnymi wrażeniami i emocjami. Nabranie takiego zaufania wymaga czasu i cierpliwości, nie trzeba doświadczać trudnych wspomnień od razu, ale krok po kroku. Poczucie kontaktu z ciałem i radzenie sobie z emocjami, które się pojawiają w związku z wywołaną traumą, to pierwszy krok w kierunku jej uzdrowienia.

Kora nowa czyli mózg racjonalny

Nasza wysoce rozwinięta kora nowa jest tak złożona, że lękiem i nadmierną kontrolą potrafi zakłócać instynktowne impulsy i reakcje naprawcze, które są instynktowne. Peter Levine prosto i konkretnie tłumaczy jak działa mechanizm traumy i dlaczego ludzie, w odróżnieniu od zwierząt, mają tak duże problemy z wyjściem z niej. Biologiczne zamarcie w stanie doświadczania traumy, u ludzi staje się patologią, panicznym lękiem przed śmiercią, który nie tylko staje się chroniczny, ale może się wzmacniać.

Pobudzenie i dysocjacja

Objawem traumy jest nie tylko znieruchomienie, ale również pobudzenie, a w następstwie dysocjacja. To rodzaj odpłynięcia, zmniejszonego kontaktu z rzeczywistością. Zmienia się poczucie czasu i percepcja. Dysocjacja jest wtedy, kiedy zapominamy, gdzie odłożyliśmy klucze i zawsze wtedy, kiedy tracimy kontakt ze swoim ciałem. Dysocjacja może stać się przewlekła i zdecydowanie nie pozwala na wyście z traumy, tylko ją powiela. W pracy z traumą nie chodzi o to, aby eliminować dysocjację, ale by zwiększać świadomość jej występowania.

Obudźcie tygrysa. Leczenie traumy – Peter A. Levine – recenzja 

Książka Petera Levine’a  pt. Obudźcie tygrysa. Leczenie traumy nie tylko prosto i przystępnie objaśnia mechanizm powstawania traumy, ale również w prosty sposób pokazuje, jak sobie z nią radzić. Autor podaje konkretne ćwiczenia, dzięki którym można nauczyć się kontaktu z ciałem, wyjść z lęku, przejść przez całą transformację, która prowadzi do złagodzenia i usunięcia objawów traumy. Pokazuje, w jaki sposób reagować na traumę dorosłych i dzieci, jak rozpoznać traumatyczny stres i jak umożliwić wyjście z traumy. Aby z niej wyzdrowieć, należy uczyć się rozpoznawania wrażeń płynących z ciała i kontaktowania się z nimi, jak poruszać się między instynktem, emocją a racjonalną myślą.

Książka „Obudźcie tygrysa. Leczenie traumy” jest nie tylko pozycją dla tych, którzy doświadczyli traumy, ale również dla tych, którzy pracują z pacjentami nie mogącymi się pogodzić z pewnymi wydarzeniami, co ma odzwierciedlenie w ciele. Nie jest kompletnym remedium na wszelkie bolączki, ale doskonale wyjaśnia dlaczego trauma powstaje i czy uda się z niej wyjść. Warto mieć tę książkę na półce.