Jelito grube (intestiDnum crassum) – jest ostatnim odcinkiem przewodu pokarmowego.
Pełni w ciele człowieka szereg funkcji, które są bardzo istotne dla ogólnego zdrowia. Jego
ułożenie i struktura nie jest tylko przyczyną prawidłowego działania układu pokarmowego.
Jelito grube znacznie przyczynia się do postawy ciała, a jego dysfunkcje mogą powodować
dolegliwości, których źródło nie zawsze jest kojarzone z bohaterem tego wpisu.
Budowa jelita grubego
Od jelita cienkiego, jego grubszy kolega jest oddzielony zastawką krętniczo – kątniczą
odpowiadającą za prawidłowe przesuwanie treści pokarmowej. Przechodząc następnie w
kątnicę, w której znajduje się wyrostek robaczkowy i okrężnicę wstępującą podąża w górę
jamy brzusznej. W okolicach wątroby zgięcie prawe okrężnicy rozpoczyna przebieg
poprzecznej części jelita grubego, by następnie w okolicy śledziony przejść w okrężnicę
zstępującą. Kończy się esicą i odbytnicą znajdującymi się odpowiednio w lewym dole
biodrowym po przedniej stronie krzyża.
Schematyczny przebieg jelita grubego
Najważniejszymi sąsiadami jelita grubego są: jelito cienkie, otrzewna, wątroba, żołądek,
śledziona, dwunastnica oraz nerki. Pośrednio graniczy także z przeponą i kręgosłupem, – co
czyni z niego jedną z najważniejszych struktur wpływających na funkcjonowanie całego
ciała. Jedną z najbardziej istotnych struktur w kategorii zależności okrężnicy i kręgosłupa jest
powięź Toldta (otaczająca okrężnicę wstępującą i zstępującą od tyłu) i przyczepiająca je do
tylnej ściany jamy brzusznej. Co ciekawe – przez odpowiednie techniki wisceralne można
wywrzeć na nią bezpośredni wpływ.
Czym jest jelito grube?
Jelito grube jest jedną z ważniejszych części układu pokarmowego i każde zaburzenie
jego funkcji – istotnie wpływa na sprawność całego ciała. Odpowiada przede wszystkim za:
• zagęszczanie niestrawionych resztek pokarmowych,
• wchłanianie wody, elektrolitów i witamin,
• prawidłowy przebieg defekacji.
Należy zaznaczyć, że jelito grube jest domem dla kultur miliardów bakterii jelitowych.
Szacuje się, że ich ilość przewyższa ilość komórek ludzkiego ciała. Prawidłowy balans
mikrobioty jelita grubego zapewnia doskonałą odporność, prawidłowe funkcjonowanie
układu nerwowego i procesów trawiennych. Najnowsze badania naukowe coraz częściej
skupiają się na florze bakteryjnej, jako na źródle wielu schorzeń tj. depresja czy choroby
autoimmunologiczne, których leczenie do dziś pozostaje zagadką.
Z perspektywy fizjoterapeutycznej i osteopatycznej jelito grube jest ekstremalnie ważną
częścią terapii bólu. Jego dysfunkcja, ze względu na bogate unerwienie i unaczynienie jelita
grubego, może przyczyniać się do powstawania wielu dolegliwości bólowych i ogólnych
zaburzeń zdrowotnych. To m.in.:
• bóle stawów krzyżowo – biodrowych, kręgosłupa lędźwiowego,
• bóle w okolicy przejścia piersiowo-lędźwiowego,
• wzmożone napięcie mięśni: biodrowo-lędźwiowego i czworobocznego lędźwi,
• zaburzenia funkcji nerek, wątroby i żołądka,
• zaburzenia ukrwienia kończyn dolnych (żylaki, obrzęki),
• bóle i ubytki czuciowe ud,
• ból i dysfunkcje jąder (zaburzenia ukrwienia jąder spowodowane napięciami w
okolicy jelita grubego mogą mieć istotny wpływ na płodność!).
Diagnostyka i terapia jelita grubego
Diagnostyka zaburzeń jelitowych opiera się o szczegółowy wywiad, w którym terapeuta
powinien zwrócić szczególną uwagę na objawy, które świadczą o dysfunkcji jelita grubego.
Dolegliwości takie jak wzdęcia, gazy jelitowe, zaparcia, biegunki czy skurczowe bóle brzucha
powinny zostać wzięte pod szczególną uwagę. W praktyce pacjenci z dysfunkcjami jelita
grubego często przejawiają łatwe do zauważenia nawyki, które mogą być pomocne w ich
wstępnej obserwacji jak np.:
• wspieranie rąk na biodrach podczas stania (próba odciążenia mięśnia
czworobocznego lędźwi),
• mała ruchomość dolnej części klatki piersiowej,
• uwypuklenie tkanek poniżej pępka.
Należy pamiętać, że ostre stany zapalne jelit, duży ból palpacyjny (zwłaszcza przy
odpuszczaniu nacisku) z współistniejącą gorączką i objawami ogólnoustrojowymi są
bezwzględnym przeciwwskazaniem do terapii i wymagają konsultacji lekarskiej!
Terapia jelita grubego znajduje swoje zastosowanie w wielu dolegliwościach bólowych i
jest szczególne przydatna w przewlekłych zespołach bólowych. Zawsze powinna być
połączona z zastosowaniem odpowiedniej diety oraz zwiększoną aktywnością fizyczną, dzięki
którym jej efekt będzie znacznie większy.
Bibliografia:
1. Torsten Liem, Tobias K. Dobler, Michael Puylaert „Przewodnik po osteopatii wisceralnej. Tom 1”. MedPharm Polska 2017. ISBN: 978-83-7846-070-1.
2. Ma, Yonghui et al. “Help, hope and hype: ethical considerations of human microbiome research and applications.” Protein & cell vol. 9,5 (2018): 404-415. doi:10.1007/s13238-018-0537-4
Publikowane w niniejszym portalu treści o charakterze medycznym mają cel wyłącznie informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Nie mogą w jakikolwiek sposób zastąpić wizyty u lekarza, lekarskiej porady, zaleceń lekarza, czy też postawionej przez lekarza diagnozy.
Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.
Super artykuł. Ja cierpię na zespół jelita drażliwego, więc pochłaniam ostatnio wszystkie artykuły i wiadomości o jelitach. Fajnie, że co raz więcej się o tym mówi.