Fizjoterapia oddechowa – jej rola i znaczenie w trakcie epidemii

Rehabilitacja pulmonologiczna to dziedzina fizjoterapii, która w ostatnim czasie przykuła swoją uwagę i zyskała wielu zwolenników. Dotychczas mało doceniana gałąź rehabilitacji stała się powszechna i rozwija się w szybkim tempie przez wystąpienie epidemii COVID-19. Z założenia, rehabilitacja pulmonologiczna jest podejściem kompleksowym, które zmniejsza zaburzenia chorobowe, poprawia wydolność fizyczną i ogólny stan pacjenta przede wszystkim z przewlekłymi chorobami płuc, tj.:

• przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP),
• mukowiscydozą,
• astmą oskrzelowa,
• śródmiąższowymi chorobami płuc (pylice, sarkoidoza)
• nowotworami płuc.

Nauka prawidłowego oddechu w leczeniu pacjenta z powyższymi chorobami jak również cierpiącego na objawy COVID-19 powinna być priorytetem. Prawidłowo uruchamiana klatka piersiowa pozwala w znacznym stopniu przyczynić się do polepszania stanu pacjenta, przyspieszyć proces zdrowienia i służyć jako środek zapobiegawczy powikłaniom schorzeń układu oddechowego.

Dlaczego tracisz oddech?

Jak to możliwe, że czynność która każdemu człowiekowi przychodzi z automatu może sprawiać jakąkolwiek trudność? Okazuje się, że bardzo łatwo doprowadzić do stanu, w którym będziemy wykorzystywali nasze płuca jedynie w części ich pełnych możliwości. Nieprawidłowa postawa ciała, stres, choroby współistniejące, przebyte urazy i wiele innych czynników może istotnie wpływać na zaangażowanie naszej klatki piersiowej w oddech i zdolność do jej „otwierania” i swobodnego, płynnego oddechu. Co więc robić, aby nasz oddech stał się swobodny, a każdy litr powietrza, który przepływa przez płuca efektywnie zaopatrywał nasze ciała w tlen i energię?

Kluczem do dobrego oddechu jest prostota i trzymanie się podstaw. Skomplikowane metody mogą mieć swoje zastosowanie w wyjątkowych przypadkach, jednak w większości przemyślane, proste sposoby okazują się strzałem w dziesiątkę. Pierwszą rzeczą, na jaką należałoby zwrócić uwagę przy próbie odzyskania nawyku prawidłowego oddychania jest zadbanie o wyciszenie ciała i zmniejszenie napięcia psychicznego. Stres jest głównym „killerem” dobrego oddechu. Wystarczy wyobrazić sobie pierwszą reakcję na niespodziewaną sytuację – to głęboki wdech i wstrzymanie powietrza!
Kolejne czynniki, o których spełnienie warto się pokusić to:

• zadbanie o prawidłową postawę ciała,
• dbałość o ergonomię pracy, czynności domowych.

Instruktaż prawidłowego oddechu i uzupełniających ćwiczeń może być przydatnym elementem telerehabilitacji, z której pomocą wielu z fizjoterapeutów aktualnie musi pracować. Oprócz fizjoterapii oddechowej, ćwiczenia tego rodzaju znajdą zastosowanie niemal w każdej dziedzinie rehabilitacji – zarówno w walce z bólem jak i innymi schorzeniami układu ruchu.

Ćwiczenia oddechu w czasie epidemii

W okresie epidemii COVID-19 fizjoterapia oddechowa ma kluczowe znaczenie w leczeniu objawów infekcji wirusowej. Oficjalne zalecenia Krajowej Izby Fizjoterapeutów i innych towarzystw z całego świata mówią o istotnej roli fizjoterapii w powrocie do zdrowia chorych na COVID-19. Nie pracując z pacjentem na oddziale, można edukować ludzi, zwłaszcza tych najbardziej narażonych na ciężki przebieg choroby, na temat prawidłowego oddychania i radzenia sobie z chorobą. Najbardziej uciążliwym objawem COVID-19 jest duszność, która na skutek nagłego uczucia braku powietrza i niemożności wykonania pełnego wdechu – często wprowadza pacjentów w stan paniki. Dobrymi sposobami na walkę z ciężkimi objawami infekcji są:

• pozycje ułożeniowe
• samodzielne ćwiczenia wspomagające oddech:
  • nauka kontrolowanego oddechu
  • nauka wydechu przez zasznurowane usta
  • oddech 360!

Przez nauczanie samych siebie, swoich bliskich i pacjentów powyższych czynności, jesteśmy w stanie w znacznym stopniu wpłynąć na swój i innych komfort życia, spokój psychiczny i opanowanie w przypadku zachorowania i bezpośrednio przyczynić się do szybszego powrotu do zdrowia w przypadku infekcji.