Ból z perspektywy fizjologii – recenzja książki

Fizjoterapeuci i osteopaci nieustannie kształcą się i rozwijają, aby walczyć z dolegliwościami pacjentów. Coraz bardziej nowoczesne i dopracowywane techniki terapeutyczne oraz wiedza specjalistów pozwala na skuteczną walkę z nowymi wyzwaniami. Większość schorzeń dotykających osoby korzystające z naszej pomocy łączy jedna cecha – ból. Jest to rodzaj sygnalizacji, języka, za pomocą którego porozumiewa się z nami nasze ciało. Prawdziwą sztuką w walce z bólem jest odkrycie jego źródła, poznanie go. Tą możliwość daje książka pt. “Ból z perspektywy fizjologii”. 

Poznaj ból od podstaw

Cytując „Sztukę Wojny” autorstwa Sun Tzu – “Poznanie otoczenia i poznanie sytuacji to zwycięstwo całkowite”. Już w VI w. p. n. e. wielcy strategowie wojenni wiedzieli, jak postępować ze swoim przeciwnikiem, aby doprowadzić do jego całkowitego zniszczenia. Książka “Ból z perspektywy fizjologii” może być uznana jako pozycja obowiązkowa dla każdego specjalisty, który w swojej praktyce pracuje z pacjentami bólowymi. W swojej zawartości od podstawowych pojęć i wyjaśnienia – czym tak naprawdę jest ból – książka podąża w coraz bardziej skomplikowane i zawiłe mechanizmy odczuwania tej dolegliwości. W prosty i przestępny sposób obrazuje budowę i funkcję układu czuciowego, tłumacząc procesy aktywacji neuronu, przebieg dróg czuciowych oraz mechanizmy przekazów synaptycznych.

Dalsze rozdziały otwierają oczy na procesy modulacji i hamowania bólu w układzie nerwowym. Dzięki tej wiedzy, czytelnik będzie w stanie zrozumieć mechanizmy działanie leków przeciwbólowych tj. NLPZ czy leki opioidowe jak i poznać moc działania efektu placebo.

Na kolejnych stronach poznamy dokładne wytłumaczenie bólu ostrego i przewlekłego – przykłady zespołów bólowych oraz mechanizmów ośrodkowych regulujących przebieg danej jednostki bólowej. Dowiemy się o biochemicznych i nerwowych zmianach towarzyszących m.in. zespołom bólowym o podłożu zapalnym, niedokrwiennym, zwyrodnieniowym, mięśniowo – szkieletowym, a także poznamy głębiej mechanizmy i rodzaje bólu neuropatycznego.

Niezwykle ciekawą sprawą, poruszaną w książce są procesy powstawania bólu trzewnego i rzutowanego. To z tym rodzajem bólu specjaliści pracują bardzo często, a dzięki zrozumieniu dokładnego procesu jego powstawania jesteśmy w stanie pracować dużo skuteczniej i w razie potrzeby wiemy, kiedy skierować pacjenta na inny rodzaj leczenia.

Wywiad z pacjentem i ocena bólu

Pozytywną cechą książki jest fakt, że jest napisana dla praktyków. Z tego względu obszernie został opisany wywiad z pacjentem oraz metody oceny bólu. Z codziennego doświadczenia w pracy fizjoterapeutycznej wiemy, że rozmowa z chorym jest niejednokrotnie ważniejsza niż sama terapia. To dzięki wychwyceniu szczegółów – pory dnia, czynności, ruchu, natężenia czy kształtu bólu jesteśmy w stanie dowiedzieć się, gdzie leży jego przyczyna. 

Książka w przestępny sposób pokazuje jak wygląda badanie kliniczne pacjenta bólowego w praktyce, zwraca uwagę na ważne aspekty w diagnostyce bólu, a także daje narzędzia, które mogą być pomocne w ocenie dolegliwości.

Obszernie o leczeniu

Niemal cała druga połowa tej pozycji jest skupiona na metodach leczenia bólu. Czytając, poruszamy się pomiędzy fizykoterapią, akupunkturą, suchym igłowaniem, terapią manualną a także neurochirurgicznymi metodami leczenia. Osoby, które w szczególny sposób darzą sympatią dziedzinę farmakologii znajdzie się tu ogromna dawka wiedzy na temat środków stosowanych w różnych zespołach bólowych. Dobrze wytłumaczone jest działanie leków opioidowych, NLPZ, paracetamolu, miejscowych analgetyków. Poruszony został także temat naturalnych metod leczniczych. 

Ból, płeć i wiek

Książkę kończą ciekawe rozważania na temat rodzaju dolegliwości bólowych wśród kobiet i mężczyzn. Wyjaśnione zostają aspekty biologiczne oraz emocjonalne czucia bólu w każdej z płci. Różnicowanie bólu w zależności od wieku jest niekiedy wyzwaniem dla wielu specjalistów. Na ostatnich stronach możemy przeczytać sporo ciekawych informacji dotyczących pochodzenia bólu w wieku dziecięcym oraz podeszłym.

Prywatna opinia

Książka “Ból w perspektywie fizjologii” autorstwa Cecilli Norrbrink, Beaty Molin i Thomasa Lundeberga otworzyła mi oczy na wiele spraw związanych z czuciem, powstawaniem oraz diagnostyką bólu. Według mnie jest to pozycja obowiązkowa dla każdego specjalisty codziennie zmagającego się w swojej praktyce z pacjentami cierpiącymi z powodu dolegliwości bólowych. Książka w zrozumiały sposób wyjaśnia skomplikowane procesy, których zrozumienie i stosowanie w praktyce może okazać się niezwykle pomocne. 

Jedyną wadą książki jest to, że kończy się zbyt szybko… Po niemalże 200 stronach ciekawych informacji apetyt na dalsze pogłębianie wiedzy o bólu rośnie. Dlatego każdemu fizjoterapeucie oraz osteopacie, a także osobom reprezentującym inne zawody medyczne polecam tę pozycję.